Daan Weggemans ondezoekt tegenverhaal van IS propaganda
Terrorismebestrijders zijn de laatste jaren druk bezig met het maken van een ‘tegenverhaal’ om de propaganda van IS tegen te gaan. Daan Weggemans, terrorismeonderzoeker aan de Universiteit Leiden, bespreekt in het NRC hoe zo’n tegengeluid tot stand komt en hoe effectief deze verhalen zijn.
Wie heeft IS moslims te bieden?
In Nederland ligt de islam steeds meer onder vuur, en wordt de islam steeds vaker geassocieerd met geweld, overlast en gebrekkige integratie. Aan de andere kant blijkt dat de IS moslims een eigen staat en vrijheid na jaren onderdrukking biedt. Met dit in het achterhoofd is het niet lastig te begrijpen waarom IS propaganda sommige mensen aanspreekt. Daarom is de oorlog tegen IS ook een oorlog van de beste boodschap.
Een tegengeluid
Om de aantrekkingskracht van zulk soort bewegingen te verzwakken, worden volgens Daan Weggemans tegenverhalen, oftewel counternarratives ingezet: ‘Dat kan op verschillende manieren. De AIVD bracht vorig jaar een rapport uit over hoe vreselijk het leven in het IS-kalifaat is. Een counternarrative dat zich heel specifiek richt op de aantrekkingskracht van IS. Maar er zijn ook tegengeluiden in bredere zin, die moeten voorkomen dat jongeren vatbaar raken voor de extremistische boodschap.’
Hoe effectief is zo’n counternarrative?
Het is onduidelijk hoe effectief deze tegenverhalen zijn. Bepaalde onderzoeken zeggen dat het erg lastig is om als staat de gedachten van burgers te beïnvloeden. In plaats daarvan wordt er meer nadruk gelegd op verhalen vanuit de islamitische gemeenschap zelf, en worden sleutelpersonen als ouders en vrienden ingezet. Weggemans denkt echter dat het bieden van een counternarrative niet heel erg overtuigend is: ‘bij deze mensen moet je niet aankomen met argumenten als "dit is niet jouw oorlog" of "denk aan je studieschuld". Het bieden van een counternarrative zal bij extremisten weinig zin hebben. Zij hebben al een eigen beeld op de werkelijkheid ontwikkeld’.
Meer lezen? Het volledige artikel is te vinden op de website van het NRC.