'Krijgsmacht ernstig verwaarloosd'
De staat van de Nederlandse krijgsmacht is zeer zorgwekkend. Dat stelt de Adviesraad Internationale Vraagstukken (AIV) in het advies ‘Rusland en de Nederlandse defensie-inspanningen’ dat op vrijdag 10 maart werd gepresenteerd. Voorzitter Jaap de Hoop Scheffer en Joris Voorhoeve maken deel uit van de AIV, zij zijn verbonden aan de Universiteit Leiden. Daarnaast is ook professor Edwin Bakker lid van de commissie Vrede en Veiligheid.
Krijgsmacht niet op orde
In het rapport stellen de onderzoekers dat Nederland, als een van de rijkste landen in Europa, zijn verantwoordelijkheid 'verloochent' als gevolg van jarenlange bezuinigingen. Zo is het effectieve budget, na aftrek van BTW-afdrachten, pensioenen en wachtgelden, minder dan 0.7% van het BBP, terwijl 2% de norm is. Het gevolg daarvan is dat de basisgereedheid van de krijgsmacht pas in 2021 weer op orde is. Voorzitter Joris Voorhoeve zegt in het persbericht het volgende: 'Terwijl de veiligheidssituatie de afgelopen jaren sterk verslechterde als gevolg van dreigingen vanuit zowel Rusland, het Midden-Oosten als Noordelijk Afrika, is de inzetbaarheid van de krijgsmacht tijdens deze kabinetsperiode verder uitgehold.'
Rusland
In het rapport wordt uitvoerig de rol van Rusland besproken. Zo noemt het rapport Rusland 'een reus op lemen voeten', een land met grote economische problemen dat alleen door krachtig militair vertoon erkenning kan krijgen voor haar positie als grootmacht. Als gevolg hiervan heeft de Russische krijgsmacht 'een forse inhaalslag gemaakt' en is het defentiebudget fors verhoogt en de krijgsmacht gemoderniseerd.
De Russische inzet blijft niet beperkt tot conventionele middelen: ook grootscheepse cyberaanvallen en 'information warfare' worden ingezet. Volgens de AIV lijkt Rusland er op uit te zijn om hiermee verdeeldheid in Europa te zaaien, waardoor vooral de Baltische staten kwetsbaar zijn voor mogelijke Russische interventie.
Terug naar de NAVO-norm
Als reactie hierop stelt de AIV dat het belang van de hoofdtaken, met name bescherming van het eigen en bondgenootschappelijke grondgebied, is toegenomen. Hierom stelt het dat in de komende vier jaar het budget stelselmatig verhoogd moet worden naar het Europese NAVO-gemiddelde. In de daaropvolgende kabinetsperioden moet de 2% norm weer gehaald worden. Initieel zal dit vooral gebruikt worden voor herstel van de huidige tekorten en pas later voor uitbreiding van de slagkracht.
Dialoog?
Het rapport sluit niet uit dat er ook met Rusland overlegd kan worden, maar dit blijft vooralsnog een afwijkend perspectief. Echter, de NAVO moet 'alle beschikbare kanalen openhouden om via dialoog ... geweldsconflicten te voorkomen'. Het stelt dat vooral in de situatie rond Oost-Europa, Syrië en Noordelijk Afrika dialoog nodig is om een constructieve opstelling van Rusland te bevorderen. Om dit te bereiken moeten diplomatieke posten versterkt worden in landen die meer geconfronteerd worden met Russische dreiging.
Het volledige raport is te vinden op de website van de AIV.