Verslag Conferentie: "China, the Netherlands and Europe" 9 Februari
Hoe kijken Chinezen eigenlijk naar Nederland, en wat zijn hun ervaringen hier? Deze en meer onderwerpen werden 9 februari besproken op de conferentie: “China, the Netherlands and Europe” die plaats vond in de Stadsgehoorzaal te Leiden. De conferentie, georganiseerd door het LeidenAsiaCentre, was tevens de opening van het Leiden Asia Year; het jaar waarin de Universiteit Leiden in het teken van Azië staat.
Centraal tijdens de bijeenkomsten stonden vier onderzoeksrapporten: Chinese bedrijven in Nederland, Chinese studenten in Nederland, Nederland in de Chinese (sociale) media en de perceptie van Nederlands-Chinese diplomatieke betrekkingen onder Chinese, Nederlandse en Europese diplomaten. De aan het LeidenAsiaCentre verbonden onderzoekers hadden de uitgangspunten al in een vroeg stadium voorgelegd aan de maatschappelijke partners en de uitkomsten waren met deze groep in november al besproken. Het middaggedeelte van de conferentie was bedoeld om de rapporten met een grotere kring deelnemers tegen het licht te houden.
De conferentie werd geopend met een introductie over het LeidenAsiaCentre en het Leiden Asia Year door academisch directeur Kasia Cwiertka. Zij lichte aan de hand van de website van het Leiden Asia Year de diversiteit toe van de 150 projecten die in dit jaar zullen plaatsvinden. Verder vertelde zij over de verschillende projecten en activiteiten die het LeidenAsiaCentre sinds haar oprichting in januari 2016 heeft georganiseerd en blikte tevens vooruit naar toekomstige projecten, zoals de continuering van het veelbesproken “Slaves of the System” project die de dwangarbeid van Noord-Koreanen in de Europese Unie aan het licht bracht.
Vervolgens presenteerden Frank Pieke en Garrie van Pinxteren hun boek “Nederland door Chinese ogen”, waarin de bovengenoemde wetenschappelijke rapporten zijn bewerkt tot een analyse van de ervaringen die Chinese studenten, bedrijven en journalisten tijdens hun verblijf in Nederland hebben opgedaan.
Dat het echt belangrijk is om China goed te (leren) begrijpen werd duidelijk in de toespraak van de Britse auteur en key-note spreker Martin Jacques. Met als titel: “A frozen Europe and a fast-changing China” besprak hij de opkomst en veranderende internationale positie van China, en hoe zich dit vertaalt in de relatie met Europa. Hij wees erop dat Europa er groot belang bij heeft om China niet meer met Westerse ogen te bekijken, maar dat we China enkel kunnen begrijpen aan de hand van haar eigen geschiedenis en cultuur. Alleen dan zijn er kansen voor Europa om relevant te blijven in de mondiale economie waarvan het centrum steeds meer in Azië zal liggen.
Het middagdeel begon met break-out sessies die dieper ingingen op de rapporten. De discussie met de deelnemers was o.a. bedoeld om te zien welke aanvullingen gedaan konden worden op de aanbevelingen van de onderzoekers.
De break-out sessie over Chinese bedrijven in Nederland werd gepresenteerd door een van de onderzoekers; Tianmu Hong, waarna het panel bestaande uit Alex Niatsetski (Asian Investment and Infrastructure Bank/ Ministerie van Financiën) en Frans-Paul van der Putten (Clingendael) dieper inging op de (geo)politieke gevolgen van de groeiende economische verbintenis tussen Nederland en China. Het bleek dat veel van de aanwezige Chinezen deze groeiende verbintenis als iets positiefs zien, terwijl in Nederland vooral de mogelijke politieke bijbedoelingen benadrukt worden.
Frank Pieke opende de break-out sessie over Chinese studenten in Nederland, met Ingrid d’Hooghe (China Relations/ Clingendael) en Sabine Amft (EP-Nuffic) als panel, en presenteerde de resultaten van het onderzoek naar Chinese studenten in Nederland. Wat volgde was een interactieve sessie waaruit bleek dat veel onderwijsinstellingen dezelfde ervaringen delen. Ook bleek dat het rapport op een uiterst opportuun moment verschijnt, omdat de Nederlandse overheid zich juist op dit moment aspecten van de internationaliseringsstrategie van het hoger onderwijs bezint.
De onderzoekers Garrie van Pinxteren en Bei Wang lichtten in de break-out sessie aangaande de beeldvorming van Nederland in de Chinese media hun bevindingen toe. De discussie werd geopend door de discussanten Tabitha Speelman (Trouw) en Ardi Bouwers (China Circle). De sessie ging dieper in op de grote ontwikkelingen van de Chinese (sociale) media, bijvoorbeeld hoe kritische signalen langzamerhand aan het verdwijnen zijn, en de subtiele invloed die Chinese correspondenten in Europa in de Chinese media kunnen uitoefenen.
De conferentie werd afgesloten door een plenaire discussie met Steven Everts (EEAS), Henk Schulte Nordholt (Hofung Technology) en Vincent Chang (Fellow bij het LeidenAsiaCentre); gemodereerd door senator Ben Knapen (CDA). De panelleden bespraken vanuit hun werkveld hun visie op de relatie tussen China, Nederland en Europa, waarna ze in discussie gingen met elkaar en de zaal over het onderwerp. Het bleek dat zowel binnen de Nederlandse regering als de EU de noodzaak erkend wordt om de relaties met China te herijken nu China versneld een leidende rol in de wereld op zich lijkt te (moeten) nemen. Het is echter nog onduidelijk hoe deze nieuwe realiteit gerijmd kan worden met het vasthouden aan de kritiek op China aangaande het gebrek aan mensenrechten, de rechtsstaat en de nog steeds onvolledige toegang van buitenlandse bedrijven op de Chinese markt.
Frank Pieke, uitvoerend directeur van het LeidenAsiaCentre, concludeerde in zijn slotwoord dat de opzet van het centrum, met als uitgangspunt de samenwerking tussen het maatschappelijke veld en de academische wereld, ook daadwerkelijk goed werkt en zodoende kan leiden tot toepasbare en maatschappelijk relevante resultaten. Hetgeen deze conferentie goed bewezen heeft.