Professionele leergemeenschap rond Engels op tto-scholen

Juist bij het vak Engels in het tweetalig onderwijs is er sprake van grote onderlinge niveauverschillen tussen leerlingen. Deze leerlingen moeten snel op een hoog niveau worden gebracht om de vakken te kunnen volgen die in het Engels gegeven worden. Ook zijn de eisen die worden gesteld aan het vak Engels in tto-scholen uitdagender dan de eisen binnen het reguliere Engelse programma. Opbrengstgericht werken en differentiëren is dus belangrijk.

Op deze pagina staan de creatieve ideeën die in de professionele leergemeenschap (PLG) voor docenten Engels op tto-scholen zijn ontwikkeld om gemakkelijker te differentiëren. Om meteen naar deze materialen te kunnen kijken gaat u naar het kopje Producten.

Doel

Het hoofddoel van de PLG was docenten Engels op tto- scholen instrumenten aan te reiken om vakdidactische differentiatie systematischer toe te passen in hun lessen.

Deelnemers

Tussen 2014 en 2018 werkte een wisselend team van ervaren tto-docenten Engels samen met PLG begeleiders aan de ontwikkeling van gedifferentieerde taken voor hun lespraktijk.

De betrokken tto-scholen waren:

• Berlage Lyceum (Amsterdam)
• Carmelcollege (Emmen)
• Haarlemmermeer Lyceum (Hoofddorp)
• Hermann Wesselink College (Amstelveen)
• Mendelcollege (Haarlem)
• Rijnlands Lyceum Oegstgeest
• Rijnlands Lyceum Sassenheim
• Visser ’t Hooft Lyceum (Leiden)
• Wolfert Tweetalig (Rotterdam)

Activiteiten

Tijdens het vierjarige traject hebben de deelnemers zich verdiept in differentiatie en ervaringen uitgewisseld. De betrokken docenten hebben gedifferentieerde taken ontworpen en uitgeprobeerd. De uitkomsten van het ICLON-onderzoek rond differentiatie (Janssen, Hulshof & Van Veen, 2016) zijn hierbij meegenomen.

Kenmerkend voor deze aanpak is dat de Hele Taak (het eindproduct) als startpunt wordt gebruikt en de leerling hulp op maat krijgt aangeboden (bekijk een video over differentiatie). Om vast te kunnen stellen welke leerlingen welke hulp nodig hebben, is gewerkt met (zelf)evaluatieformulieren en rubrics.

Producten

De gedifferentieerde taken moeten aan specifieke kenmerken voldoen en rekening houden met de eisen ten aanzien van het vak Engels in het tweetalig onderwijs.

Het is belangrijk dat leerlingen snel een overzicht krijgen over de taak als geheel en inzicht hebben in de eisen die eraan gesteld worden. Zo kunnen leerlingen zelf zien wat de taak is, wat de einddoelen zijn en welke hulp er wordt aangeboden.

Daarnaast is het van belang dat leerlingen zich bewust worden van hun eigen kennis en kunde en op basis daarvan een keus maken uit de beschikbare hulp op maat of eventuele extra uitdaging.

Overzicht

In dit overzicht van een taak kunnen leerlingen zelf zien wat de taak is, wat de einddoelen zijn en welke hulp er wordt aangeboden.

Eisen

Dit voorbeeld richt zich op het ontwerpen van een informatieve en overtuigende pitch of infomercial. Leerlingen ontvangen aan het begin van het project criteria waaraan het project moet voldoen. 

Bewustwording

Om leerlingen te helpen zichzelf in te schatten, is bij deze taak gericht op het pitchen van een uitvinding een rubric toegevoegd. De bijgevoegde Language Prompts geven richting aan het leerproces.

Scaffolds/hulp op maat

Bij de voorbereiding op het IB Paper 2 maakte een van de deelnemers gebruik van bijgaande voorbeelden van scaffolds/hulp op maat. Deze ondersteunen leerlingen tijdens het schrijfproces.

Extra uitdaging

Het is een misverstand dat meer uitdaging ook extra werk betekent. Wat bij het hele-taak-eerst-principe de bedoeling is, is dat sommige leerlingen een meer complexe taak krijgen. In dit voorbeeld staan enkele taken die gericht zijn op het verkopen van concrete voorwerpen (iets makkelijker), en daarna twee voorbeelden van meer uitdaging, omdat er abstracte concepten moeten worden verkocht. De uitdaging zit dus in zowel de inhoud als de taal die nodig is om de taak te volbrengen.

Verspreiding

Op de werkconferentie voor lerarenopleiders MVT op 7 november 2014 is een presentatie gegeven over de taakgerichte benadering voor differentiatie die in de PLG wordt toegepast.

Voorbeeldtaken en uitwerkingen van leerlingen zijn tijdens diverse nascholingsdagen gedeeld met collega-docenten. (ICLON Good Practice Day 2015 en 2017, TTO Day 2015 en 2017, Levende Talen studiedag 2017).

Achtergrondinformatie

Deze Professionele Leergemeenschap was een gezamenlijk vierjarig project van het ICLON en de Hogeschool van Amsterdam onder auspiciën van het Expertisecentrum MVT. Het project is gesubsideerd door het OCW.

De werkzaamheden werden gecoördineerd door Janneke Geursen (vakdidactica Engels, ICLON) en Babette Meijer (vakdidactica Engels, Hogeschool van Amsterdam). Ook Liz Dale (vakdidactica Engels, Hogeschool van Amsterdam) en Fred Janssen (hoogleraar Didactiek van de Natuurwetenschappen, ICLON) zijn in verschillende fases van de PLG betrokken geweest.

Deze PLG maakte deel uit van het onderzoek dat de TU Twente heeft uitgevoerd.
Voor meer informatie zie Prenger, R., Poortman, C.L. & Handelzalts, A. (2017), Factors influencing teachers’ professional development n networked professional learning communities. Teaching and Teacher Education 68, 77-90

Contact

Voor verdere informatie: Janneke Geursen en Babette Meijer