444 Citizen Science

Dit jaar bestaat de Universiteit Leiden 444 jaar! Dat vieren we samen met de inwoners van Leiden en Den Haag tijdens verschillende activiteiten. Eén hiervan is onderzoek samen met inwoners. In het project Plastic Spotter onderzoeken wetenschappers en inwoners waar het plastic afval in de Leidse grachten uiteindelijk terechtkomt. In het andere project kunnen stadsbewoners meedoen met cognitief-psychologisch onderzoek en testjes doen in een ‘psychologielab op wielen’. Buiten deze winnende projecten kwamen er nog zo’n vijftig andere ideeën binnen.

Plastic en Psychologielab

Deze stimulans voor citizen science is één van de onderdelen van de 444-viering van de Universiteit Leiden. In het project ‘plastic in de Leidse grachten’ onderzoeken wetenschappers en inwoners waar het plastic afval in de Leidse grachten uiteindelijk terechtkomt. In het andere project kunnen stadsbewoners meedoen met cognitief-psychologisch onderzoek en testjes doen in een ‘psychologielab op wielen’. Buiten deze winnende projecten kwamen er nog zo’n vijftig andere ideeën binnen

Sneeuwbaleffect

De beide projectleiders zijn erg blij met de toekenning. Mariska Kret is de indiener van het idee voor het psychologielab op wielen. Zij zegt: ‘Dit is een mooie gelegenheid om te laten zien dat ook mensen buiten de universiteit kunnen bijdragen aan wetenschappelijk onderzoek.’ Inwoner Jeffrey van Gelder leidt het plastic onderzoek: ‘Ik heb met vrienden hard gewerkt om het plasticproject op te zetten. Dat werd een echt sneeuwbaleffect waarbij steeds meer mensen meedachten, dus ik ben erg blij dat het gelukt is.

Juryoordeel

Een jury met vertegenwoordigers van de gemeente, universiteit, LUMC, en Hogeschool Leiden en een citizen science onderzoeker beoordeelde de uiteindelijke tien voorstellen. De jury is enthousiast over de ingezonden vragen en voorstellen. Het plasticsproject gaat over een actueel thema, is lokaal relevant vanwege de Leidse grachten en spreekt een brede groep inwoners aan omdat het over de kwaliteit van de leefomgeving gaat. Ook sluit het goed aan op het wetenschappelijk onderzoek waarmee de universiteit bezig is.

De juryleden zijn ook erg enthousiast over het tweede project omdat het de zichtbaarheid van psychologieonderzoek in de stad vergroot. De wetenschap komt echt naar je toe, op de markt naast de groentekraam of tussen de foodtrucks op een festival. Momenteel gebeurt er nog weinig citizen science-onderzoek binnen de psychologie, wat het project innovatief en tegelijk uitdagend maakt. Bij citizen science zijn de stadsbewoners namelijk niet alleen proefpersoon maar ook mede-wetenschapper.

Meer dan 50 ideeën

Het Citizen Science Lab heeft meer dan vijftig vragen ontvangen naar aanleiding van hun oproep voor onderzoeksvragen. Een deel van de vragen hebben ze samen met de indieners uitgewerkt in de 10 projectvoorstellen die de jury beoordeelde. Sommige vragen vielen helaas af omdat ze te complex waren voor een onderzoek, of niet via citizen science kunnen worden onderzocht, of omdat er al onderzoek naar gedaan was. Andere vragen kon het Lab nog niet koppelen aan een Leidse wetenschapper. Ook dienden meerdere mensen dezelfde (soort) vragen in, bijvoorbeeld over geluidshinder, waterkwaliteit en de energietransitie.

Voor al deze vragen zoekt het Citizen Science Lab de komende tijd waar mogelijk antwoorden en/of een manier om ze alsnog onderzocht te krijgen. Ze benadert wetenschappers en koppelt de inzenders aan verschillende initiatieven van de Hogeschool en Universiteit Leiden waarbij studenten vragen uit de maatschappij onderzoeken.