Onderzoek
Aan de Universiteit Leiden werken wetenschappers uit alle disciplines samen om antwoorden te vinden en om te innoveren op het gebied van kunstmatige intelligentie.
Machines die leren, evolueren en met mensen omgaan
De automatisering begon met de eerste computers, zeventig jaar geleden. Nu breekt het tijdperk van 'de automatisering van de automatisering' aan: computers die zelfstandig leren van hun ervaringen. Kunstmatige intelligentie (AI) gaat de wereld ingrijpend veranderen. Leidse onderzoekers doen uiteenlopend onderzoek naar AI, onder meer samen met de partners van de TU Delft en de Erasmus Universiteit.
'Kunstmatige intelligentie is niet nieuw', zegt Aske Plaat, hoogleraar Data Science. 'Intelligentie zit tegenwoordig overal, zelfs een automatische schuifdeur heeft enige intelligentie. Maar de afgelopen jaren kenden een revolutie in AI. En dankzij betere algoritmes en rekenkracht zijn de vooruitzichten voor de komende jaren nog spectaculairder' Holger Hoos, hoogleraar Machine learning, denkt dat AI alomtegenwoordig zal worden: 'Onze manier van AI ontwikkelen gaat nu nog met de hand. In de toekomst zal die zelf ook op AI berusten. Zelf-leren is AI door AI.'
Bugvrije software
Geautomatiseerd leren is één hoofdmoot van AI. De andere is geautomatiseerd redeneren. Het controleren of software precies doet wat het moet doen, kan nu automatisch gebeuren. Belangrijke delen van computerchips en een steeds groter deel van cruciale software – zoals in vliegtuigen – zijn nu rigoureus gecheckt door AI-programma's. Hoos: 'We kunnen garanderen dat daar geen bugs in zitten.'
Persoonlijke gezondheidszorg en nieuwe medicijnen
Plaat en Hoos verwachten dat gepersonaliseerde zorg gaat profiteren van AI. Patronen herkennen in grote hoeveelheden data van patiënten kan therapieën opleveren die op maat gemaakt zijn voor de individuele patiënt. AI zal ook helpen bij het vinden van nieuwe kandidaat-medicijnen. De Leidse computerwetenschappers werken al samen met de afdeling farmacologie van het LUMC en met biomedische bedrijven, onder andere op het Leiden Bio Science Park (LBSP).
Plaat: 'In Leiden zijn we ook sterk in computer vision; het herkennen van digitale beelden door de computer Dit heeft bijvoorbeeld toepassingen bij de analyse van MRI-beelden, maar ook bij de zoektocht naar archeologische vindplaatsen. Ook vindt er onder meer bij de Leidse faculteit der Rechtsgeleerdheid onderzoek plaats naar de implicaties van AI op gebied van maatschappij en ethiek: wat gebeurt er als algoritmes keuzes voor ons gaan maken?
Brede AI-toepassingen
Verder is Leiden sterk in computational linguistics, het verwerken van natuurlijke taal- en spraakherkenning. Hiervoor wordt onder meer intensief samengewerkt met de Faculteit der Sociale Wetenschappen en de Faculteit Geesteswetenschappen. Het AI-onderzoek in Leiden is juist zo interessant door de aanwezigheid van en samenwerking met zoveel disciplines en toepassingsgebieden binnen één universiteit. Dit trekt ook onderzoekers van buiten aan, bijvoorbeeld vanuit de alliantie Leiden-Delft-Erasmus Universities.