Lezing
Waarom Geesteswetenschappen? Alisa van de Haar over Franse taal en cultuur
- Datum
- donderdag 21 november 2024
- Tijd
- Toelichting
- Aanmelding niet nodig
- Locatie
-
Universiteitsbibliotheek
Witte Singel 27
2311 BG Leiden - Zaal
- Vossiuszaal
Het zal weinigen in de academische wereld ontgaan zijn: de Nederlandse regering heeft draconische bezuinigingen op het hoger onderwijs aangekondigd, die in het bijzonder de geesteswetenschappen dreigen te gaan treffen. In Leiden werden eerder dit jaar ook al plannen gepresenteerd om de taalopleidingen Frans, Duits, Italiaans, Chinees, Japans op te laten gaan in grotere, algemene opleidingen. Ook geografisch afgebakende studies als Zuid- en Zuidoost-Aziëstudies zouden moeten worden gefuseerd, de specialisaties van Midden-Oostenstudies dreigen te verdwijnen en de bachelors African Studies en Latin American Studies dreigen zelfs volledig opgeheven te worden. Ook meerdere (research)masters worden in de plannen geschrapt of samengevoegd.
In een serie bijeenkomsten biedt de Universiteitsbibliotheek Leiden onderzoekers en docenten een podium om het belang van hun onderzoek en vakgebied te onderstrepen. Vorige week werd de reeks afgetrapt door prof. dr. Remco Breuker. De tweede spreker in de reeks is dr. Alisa van de Haar, die op donderdag 21 november zal spreken over het belang van de opleiding Frans. Van de Haar is universitair docent op het gebied van de oudere Franse Letterkunde. Haar onderzoek richt zich op de meertalige situatie in de vroegmoderne Nederlanden, relaties tussen Franse en Nederlandse literatuur, taal en migratie en de geschiedenis van het talenonderwijs. In haar lezing zal zij laten zien dat het grensverkeer tussen Nederland en Frankrijk, en het Nederlands en het Frans, historisch gezien zeer intensief is geweest. De gevolgen daarvan zijn tot op de dag van vandaag voelbaar.
Maar zij zal ook rekenschap afleggen van het feit dat Frans niet enkel in Frankrijk wordt gesproken, maar als gevolg van kolonialisme over de hele wereld is verspreid. Francofonie (literatuur uit de voormalige Franse koloniën) is zowel in de opleiding Frans als in de Universiteitsbibliotheek een steeds grotere rol gaan spelen en is inmiddels als onderzoeksgebied niet meer weg te denken. Aangezien het Frans een mondiale taal is, is het des te opvallender dat de opleiding Frans in de aangekondigde bezuinigingsplannen onderdeel zou worden van de brede bachelor ‘Europese talen en culturen’. Ook zal Van de Haar, zelf oud-conservator, ingaan op de vraag welke rol de collecties van de Universitaire Bibliotheken Leiden (UBL) spelen voor de ontwikkeling en profilering van haar vakgebied. Vakreferent Frans Tommy van Avermaete zal enkele voorbeelden uit de Francofonie-collectie belichten en toelichten hoe er de afgelopen jaren een inhaalslag heeft plaatsgevonden in de collecties op dit gebied.
Bijeenkomsten over het belang van de geesteswetenschap, lezingen door onderzoekers uit de geesteswetenschap, voor een publiek van voornamelijk geesteswetenschappers - is dat niet al te zeer preken voor eigen parochie? Het antwoord daarop is: ja, als het doel van de bijeenkomst ‘overtuigen’ zou zijn. Maar dit publiek hoeft niet overtuigd te worden.
Het doel is dan ook niet om een debat te voeren, maar eerder om een ruimte te creëren waarin reflectie het doel is en onderzoekers, docenten, en studenten stil kunnen staan bij vragen waarop we zelf misschien ook niet altijd meteen het antwoord weten. Door de tijd te nemen, met elkaar in dialoog te treden en gezamenlijk te reflecteren op de positie van geesteswetenschappers, zullen deze bijeenkomsten helpen om geesteswetenschappers beter te equiperen als ze het gesprek moeten aangaan met mensen die hen mogelijk minder goed gezind zijn. Nuance en reflectie sluiten een polemische houding en een krachtig verhaal niet uit; het tegendeel is eerder waar.