Promotie
Targeting MHC-I related proteins for cancer diagnosis and therapy
- E.R. Verhaar
- Datum
- donderdag 4 juli 2024
- Tijd
- Locatie
-
Academiegebouw
Rapenburg 73
2311 GJ Leiden
Promotor(en)
- Prof.dr. J.J.C. Neefjes
- dr. H. Ploegh (Boston Childrens Hospital)
Samenvatting
Een veelbelovende vorm van behandeling van kanker is immuuntherapie, waarbij het immuunsysteem van de patient wordt ingezet om kankercellen te herkennen en elimineren. Bij immuuntherapie worden bijvoorbeeld antilichamen of “nanobodies” (een kleinere versie van een antilichaam) gebruikt om gericht medicijnen naar een tumorcel te brengen, of worden immuuncellen zoals T cellen of “Natural Killer” (NK) cellen gemodificeerd met een “Chimeric Antigen Receptor” (CAR). Deze CAR, vaak gebaseerd op antilichamen of nanobodies, zorgt ervoor dat de imuuncel de tumorcel kan herkennen en doden. Om bijwerkingen te voorkomen is het belangrijk om een tumor-geassocieerd doeleiwit te gebruiken dat kan worden herkend door de immuuncellen of antilichamen.
In dit proefschrift worden de doeleiwitten “MICA” en “HLA-E” besproken. Deze eiwitten komen voor op de cellen van veel verschillende kankersoorten. We beschrijven de ontwikkeling van nanobodies die MICA herkennen en een antilichaam dat HLA-E herkent. De anti-MICA nanobodies, gekoppeld aan een chemotherapie, herkennen en doden MICA-positieve kankercellen. De anti-MICA nanobodies zijn ook gebruikt om CAR NK cellen te maken, welke MICA-positieve kankercellen herkennen en elimineren. In beide gevallen worden cellen die geen MICA tot expressie hebben niet gedood.
Het HLA-E specifieke antilichaam herkent een “epitoop” in het unieke intracellulair domein van HLA-E. Het antilichaam kan worden gebruikt om HLA-E-positieve kankersoorten te diagnosticeren. Het epitoop kan in ongerelateerde eiwitten worden gebracht en, samen met het antilichaam, worden gebruikt voor de detectie en zuivering van deze eiwitten. De unieke eigenschappen van het intracellulaire domein van HLA-E kunnen door dit antilichaam mogelijk nog beter worden onderzocht.
Proefschriften
Ongeveer een week na de promotie zijn proefschriften van Leidse promovendi digitaal beschikbaar via het Leids Repositorium. De proefschriften op deze site zijn vrij toegankelijk. Alleen in sommige gevallen rust er een tijdelijk embargo op een proefschrift en wordt het proefschrift pas later volledig beschikbaar gesteld.
Persvragen (alleen journalisten)
Algemene informatie
Bureau Pedel
pedel@bb.leidenuniv.nl
071 527 7211