Congres/symposium
Symposium Oekraïne in beeld, woord en klank
- Datum
- vrijdag 11 maart 2022
- Tijd
- Locatie
-
Lipsius
Cleveringaplaats 1
2311 BD Leiden - Zaal
- 005 (ook online, zie link hier onder)
Op dit moment staan vooral geopolitieke en militaire duidingen van de oorlog in Oekraïne op de voorgrond, maar tijdens deze middag ligt de focus op culturele, historische en taalkundige achtergronden van deze crisissituatie. Op deze manier willen we het belang benadrukken van duiding en reflectie vanuit de Geesteswetenschappen.
Iedereen is welkom.
Heb je dit symposium gemist of wil je het nog een keer terugkijken? Kijk dan de opname terug op ons YouTube-kanaal.
Opname op YouTubeProgramma
Het programma bestaat uit twee films en twee thematische panels. De voertaal is Nederlands, met één bijdrage in het Engels. De films hebben Engelse ondertiteling. Vragen zijn uiteraard in beide talen mogelijk.
| 12.00 – 12.20 | Otto Boele – Bij wijze van inleiding. De Oekraïense poëtische cinema |
| 12.25 – 14.00 |
Film 1 – Serhii Parajanov – Тіні забутих предків / Shadows of Forgotten Ancestors (1965).
Visually overwhelming love story set among the Hutsuls, highlanders in the Carpathian Mountains. The film is a classic of the Thaw and, in particular, of Ukraine’s poetic cinema. |
| 14.00 – 14.30 | Koffie en thee |
Panel I: Literatuur en muziek
| 14.30 – 14.50 | Dorine Schellens – De oorlog in de literatuur: Lisa Weeda’s familiegeschiedenis Aleksandra (2021) |
| 14.50 – 15.10 | Patrick Norén – Making SHUM: Music Revivalism and Restorative. Nostalgia in Ukraine Since Euromaidan |
| 15.10 – 15.30 |
Vragen en discussie |
Panel II: Taalkundige en historische perspectieven
| 15.30 – 15.50 | Egbert Fortuin – Russisch en Oekraïens in het licht van de oorlog in Oekraïne |
| 15.50 – 16.10 | Hans Wilbrink – Doorgeladen geschiedenis: Disinformatie in historisch perspectief |
| 16.10 – 16.30 | Vragen en discussie |
| 16.40 – 18.30 |
Film 2: Valentyn Vasyanovych – Atlantis (2019).
Donbas, 2025. Ukraine has won the war, but at what price? A dystopian film about the aftermath of a war that is now unfolding. |
Toelichting programma-onderdelen
Bij wijze van inleiding. De Oekraïense poëtische cinema
Otto Boele (Russian and Eurasian Studies/LUCAS)
Met ronkende namen als die van Aleksandr Dovzjenko, Joeri Illenko en Serhii Parajanov is de Oekraïense poëtische cinema een begrip binnen de geschiedenis van de Sovjetfilm. Maar wat was er nu precies ‘poëtisch’ aan? En wat maakt deze films zo ‘Oekraïens’? Deze inleiding probeert daar een voorlopig antwoord op te geven.
De oorlog in de literatuur: Lisa Weeda’s familiegeschiedenis Aleksandra (2021)
Dorine Schellens (International Studies/Duitse Tal en Cultuur/LUCAS)
Hoe draagt literatuur bij aan de betekenisvorming rondom de oorlogssituatie in Oekraïne sinds 2014? Welke verhalen en interpretaties bieden auteurs ons? Het aanhoudende oorlogsgeweld is onderwerp van vele literaire werken van Oekraïense schrijvers zoals Serhiy Zhadan, Andrey Kurkov en Ilja Kaminsky. In deze bijdrage kijken we naar de debuutroman Aleksandra (2021) van de Nederlands-Oekraïense auteur Lisa Weeda (1989), die genomineerd is voor de Libris Literatuur Prijs van 2022. In het boek steekt Lisa, het alter ego van de schrijfster, stiekem de grensovergang naar Loegansk over om op zoek te gaan naar het graf van haar verdwenen oom Kolja. Tijdens haar reis keert zij terug naar het verleden en verweeft het lot van haar eigen familieleden met de geschiedenis van de Donbas in de 20ste en begin 21ste eeuw.
Making SHUM: Music Revivalism and Restorative Nostalgia in Ukraine Since Euromaidan
Patrick Norén (MA Student Russian and Eurasian Studies)
The paper discusses how Ukrainian musicians have looked to the past for musical inspiration, utilizing traditional instruments and pointed lyrics to create an updated sense of Ukrainianness that is relevant and legitimate in the 21st century.
Russisch en Oekraïens in het licht van de oorlog in Oekraïne
Egbert Fortuin (Russian and Eurasian Studies/LUCL)
Voor Rusland is één van de argumenten om de oorlog tegen Oekraïne te beginnen de vermeende onderdrukking van de Russischtalige bevolking van Oekraïne. Ook onlangs nog stelde Lavrov, de minister van buitenlandse zaken van Rusland, dat het spreken van Russisch in Oekraïne kan betekenen dat je dit met de dood moet bekopen. Tegelijkertijd is de president van Oekraïne, Zelensky, zelf een Russischtalige Oekraïner. Hoe zit het precies met de rol van het Russisch in Oekraïne? Waar en door wie wordt Russisch of Oekraïens gesproken? Wat is de taalpolitiek van Oekraïne? Wat is er waar van de beweringen van de Russische staat dat het Russisch en de sprekers van het Russisch onderdrukt worden? En wat is de toekomst van het Oekraïens nu er een bloedige oorlog is uitgebroken in Oekraïne?
Doorgeladen geschiedenis: desinformatie in historisch perspectief
Hans Wilbrink (International Studies/LUIH)
De oorlog wordt op vele fronten gevoerd en één daarvan krijgt bijzondere aandacht van Vladimir Poetin: het verleden. Het historisch bestaansrecht van Oekraïne wordt ontkend en de denazificatie van Oekraïense staat geldt als belangrijk oorlogsdoel. De geschiedenis blijkt een veelgebruikt wapen, dat in vele gedaanten als desinformatie, propaganda en verdraaiingen verschijnt. Welke historische waarheden spelen een rol in dit conflict? Welke analogieën worden gebruikt en hoe effectief is dat? Wat voor geschiedenis is Poetin nu aan het schrijven? Deze bijdrage richt zich op hoe de zo beladen geschiedenis nu een doorgeladen geschiedenis is geworden.