Winnaars Jan Kijne-prijs & ontdekkers van een (exo-)planeet
Als vwo-scholier al een exoplaneet ontdekken? Klinkt als iets voor kindgenieën en Guiness Book of Records-fanaten. PRE’ers Juliëtte Hilhorst en Matthijs Pool verzekeren me dat dat best meevalt. Voor hun onderzoek voor Blok IV hebben zij door de nieuwste data van de Kepler-telescoop gegrasduind om tot hun verbazing een exoplaneet ontdekken.
Voor die ontdekking en voor het feit dat ze zo goed hebben meegedraaid in een universitaire onderzoeksgroep hebben Juliëtte en Matthijs de Jan Kijne-prijs, de prijs voor het beste Blok IV PRE-onderzoek, gekregen. De eervolle vermeldingen gingen naar Nienke Bos en Beer de Zoeten met hun onderzoek over de Turkse media, en naar Vera Moerbeek en Elise Vrijburg met hun onderzoek naar wiskundige filosofie.
Witte dwerg als ondergeschoven kindje
Een exoplaneet is een planeet die niet rondom de zon draait, zoals ‘gewone’ planeten als Jupiter, maar om een andere ster. In het geval van Juliette en Matthijs circuleert ‘hun’ exoplaneet om een zogenaamde witte dwerg, een hoogbejaarde ster die daarom veel energie uitstraalt. Het feit dat Juliëtte’s en Matthijs’ exoplaneet om een witte dwerg draait, verklaart waarom uitgerekend zij, scholieren zonder toegang tot alle faciliteiten die onderzoekers bij NASA bijvoorbeeld wel hebben, de ster hebben kunnen ontdekken. In een tijd waarin grondstoffen en leefruimte steeds schaarser worden, richten NASA en andere onderzoeksinstituten hun pijlen vooral op het vinden van een voor de mens leefbare planeet die een buitenaardse kolonie zou kunnen worden. Aangezien een exoplaneet van een witte dwerg hoogstwaarschijnlijk onbewoonbaar is, zijn er weinig professionals actief naar op zoek. De witte dwerg is dus wel erg heet, maar in de astronomische gemeenschap niet zo hot! De PRE’ers hebben de zoektocht naar deze ondergeschoven kindjes van de astronomie succesvol kunnen oppakken van de beroepsastronomen.
Polplaneet en Hilhorsthemellichaam
Zweeft er nu ergens in het heelal een Poolplaneet of Hilhorsthemellichaam rond? Lachend leggen Juliëtte en Matthijs uit dat je er honderd procent zeker van moet zijn dat de vlek waarvan je denkt dat ‘ie een exoplaneet is ook écht een exoplaneet is. Pas dan mag je zo’n exoplaneet vernoemen. Volgend jaar willen beiden verder in de natuurwetenschap: Matthijs wil graag wiskunde en natuurkunde aan de UvA studeren, Juliëtte twijfelt nog tussen Nanobiologie, Molecular Science and Technology, en een combinatie van natuurkunde en sterrenkunde. Nog genoeg tijd dus om die onbetwijfelbare zekerheid te vinden die nodig is om hun exoplaneet te vernoemen!
(Tekst: Zaza Jung)