Het universum-hologram: winnend artikel PRE-Classes
Heb je na een filosofische of natuurkundige discussie ook weleens het gevoel dat je niet meer weet wat echt en wat nep is? Of er überhaupt een werkelijkheid bestaat buiten jezelf? Hou je dan maar vast: het zou goed kunnen dat het universum één grote hologram is, aldus Nederlandse natuurkundige Gerard ’t Hooft. 5 vwo’er Marieke van den Dungen schreef hier een artikel over voor haar PRE-Class Sterrenkunde.
Kennislink-prijs
Alle PRE-Classers schrijven als afsluiting van hun programma een populairwetenschappelijk artikel. Van elke PRE-Class wordt het leukste artikel uitgekozen. Die geselecteerde artikelen strijden dan om de eeuwige roem die hoort bij de titel ‘het beste PRE-Class artikel van 2018’. En het blijft niet bij eeuwige roem alleen: dit artikel wordt ook op de website NEMO Kennislink gepubliceerd. Dit jaar prijkt Marieke van den Dungens artikel ‘Zwarte gaten als databases van het heelal’ op die website.
Informatieparadox
In 2016 doorbraken Jacob Bekenstein en Stephen Hawking een paradox die de wetenschappelijke gemeenschap al lange tijd hoofdpijn bezorgde: de zogenaamde informatieparadox. Deze paradox is het resultaat van de patstelling van Einsteins relativiteitstheorie en de kwantummechanica. Volgens de relativiteitstheorie slokken zwarte gaten alles in hun omgeving, inclusief informatie, op. De kwantummechanica stelt echter dat informatie nooit verloren kan gaan, zelfs niet als deze informatie in de buurt komt van zwarte gaten, de beruchte alleseters van de kosmos. Bekensteins en Hawkings bedachten dat de informatie niet werd opgeslokt door de zwarte gaten, maar dat het bleef plakken op het oppervlak van zwarte gaten. Zwarte gaten zijn dus omringd met alle informatie die ooit naar hen toe is gekomen. Je zou ze dus kunnen zien als hologrammen.
Efficiënte databases
Zwarte gaten groeien mee met de hoeveelheid informatie die ze moeten opslaan. Anders dan een usb-stickje is een zwart gat dus nooit ‘vol’. Deze manier van informatie opslaan is eigenlijk zo efficiënt dat Gerard ’t Hooft vermoedde dat het hele universum op deze manier is opgebouwd. Dat zou dus ook betekenen dat het universum één grote hologram is. Daar kan je pas mee scoren bij zo’n filosofische discussie over de zin en onzin van het leven!
Geïnteresseerd in een PRE-Class aan de Universiteit Leiden? Vanaf september kun je je weer inschrijven. Houd het aanbod in de gaten op de website!
Tekst: Zaza Jung