Het vijfhoekige heelal van Gerard Caris

Bezoek het vijfhoekige heelal van Gerard Caris en maak kennis met het Pentagonisme.

Het algemene, leidende principe voor mijn creatieve werk is de notie van kosmische verbondenheid. De bloemen in het veld laten dezelfde geometrische symmetrie zien als de kristallen die in de aarde verscholen liggen; alle bestaansvormen lijken te voldoen aan een groter, onderliggend plan.

Dit is voor mij zeer waardevol, als een intuïtieve kracht die mijn oevre vormgeeft. (...) De vijfhoek en de daarmee samenhangende geometrie met al zijn conversies vormen daarvan de kern. Al zoekend en parafraserend ontwikkelde ik zo een nieuwe beeldtaal, die ik het Pentagonisme heb genoemd. 

Gerard Caris

Gerard Caris en het Pentagonisme

Gerard Caris (Maastricht 1925) neemt als kunstenaar-onderzoeker een exceptionele plek in binnen de moderne kunst. Opgeleid als ambachtsman vindt hij over de hele wereld werk in het leger, in de olie-industrie en in de opbouw van de vroege satellietcommunicatie. In de Verenigde Staten studeert hij kunst en filosofie, en gaat in de leer bij de beroemde kunstenaar David Hockney. Eind jaren '60 keert Caris terug naar Nederland om zich volledig te wijden aan het kunstenaarschap. Hij stippelt een unieke ontdekkingsreis uit, resulterend in bijna 60 jaar intuïtief onderzoek naar de wiskundige eigenschappen van de vijfhoek. Hij noemt dit het Pentagonisme. 

Het werk van de inmiddels bijna 100-jarige kunstenaar wordt vaak in verband gebracht met dat van vroege, geometrisch-abstract werkende kunstenaars zoals Piet Mondriaan en andere leden van De Stijl. Ook past het goed in het tijdsbeeld van de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw, toen het minimalisme de boventoon voerde. Bovendien is zijn werk verwant aan dat van de graficus M.C. Escher (1898-1972). Toch is Caris niet in te delen bij een kunsthistorische stijl of stroming. Zijn Pentagonisme vormt een universum volledig op zichzelf. Het werk van Gerard Caris heeft een hoofdrol gespeeld in vele toonaangevende internationale tentoonstellingen, waaronder twee solo-tentoonstellingen in het Stedelijk Museum in Amsterdam.
    
Gerard Caris wordt gedreven door een fundamentele nieuwsgierigheid. Hij wil het niet-bestaande ontdekken en die zoektocht in zijn werk zichtbaar maken. Zo legt hij de onkenbare structuren van onze wereld bloot, van de kleinste schalen in de natuur tot de grootste structuren van sterrenstelsels. Caris laat zien dat kunst en wetenschap elkaar op een natuurlijke manier vinden en versterken. Door de kracht van herhaling en de zuivere inzet van beeldende middelen is zijn werk van een grote schoonheid. De reliëfs en sculpturen komen bovendien tot leven door het lichtspel, dat steeds verandert als je erlangs beweegt. De esthetiek van het vijfhoekige heelal van Gerard Caris is emotioneel én wiskundig. Wij nodigen u uit om zelf, als creatieve onderzoeker, het buitengewone werk in deze tentoonstelling te ontdekken.