Lezing: Wolken
- Leidse Weer en Sterrenkunde Kring
- Prof. dr. Pier Siebesma
- Datum
- dinsdag 18 december 2018
- Tijd
- Toelichting
- Let op: op het terrein van de Oude Sterrewacht is geen parkeergelegenheid!
- Bezoekadres
-
Oude Sterrewacht
Sterrenwachtlaan 11
2311 GW Leiden
De mens heeft altijd al een fascinatie gehad voor wolken, lang voordat er een meer wetenschappelijke interesse voor ontstond. Wolken brengen regen en vruchtbaarheid, maar ook hagel, onweer en verwoesting, en zowel deze fascinatie als de angst voor wolken is een eeuwenlange inspiratiebron geweest voor schilders en dichters, waaronder niet in de laatste plaats de 17e-eeuwse Hollandse meesters zoals Jacob van Ruisdael. De introductie van wolkenclassificatie, in de 19e eeuw door Luke Howard, markeert de overgang van een culturele naar een wetenschappelijk interesse. Dit heeft uiteindelijk geleid tot een dermate goed begrip van de rol van wolken in de hydrologische cyclus van verdamping tot neerslag dat we vandaag de dag betrouwbare weersverwachtingen kunnen maken.
Toch zijn wolken de grootste bron van onzekerheid in de weersverwachting. Wanneer lost een gesloten wolkendek op en krijgen we toch nog een mooie zomerdag? Waarom kunnen we de exacte locatie van een hoosbui niet precies voorspellen? Waarom bevriezen wolkendruppels niet meteen als de temperatuur beneden het vriespunt komt? Waarom organiseren wolken zich vaak in fascinerende ruimtelijke patronen?De mens heeft altijd al een fascinatie gehad voor wolken, lang voordat er een meer wetenschappelijke interesse voor ontstond. Wolken brengen regen en vruchtbaarheid, maar ook hagel, onweer en verwoesting, en zowel deze fascinatie als de angst voor wolken is een eeuwenlange inspiratiebron geweest voor schilders en dichters, waaronder niet in de laatste plaats de 17e-eeuwse Hollandse meesters zoals Jacob van Ruisdael. De introductie van wolkenclassificatie, in de 19e eeuw door Luke Howard, markeert de overgang van een culturele naar een wetenschappelijk interesse. Dit heeft uiteindelijk geleid tot een dermate goed begrip van de rol van wolken in de hydrologische cyclus van verdamping tot neerslag dat we vandaag de dag betrouwbare weersverwachtingen kunnen maken.
Toch zijn wolken de grootste bron van onzekerheid in de weersverwachting. Wanneer lost een gesloten wolkendek op en krijgen we toch nog een mooie zomerdag? Waarom kunnen we de exacte locatie van een hoosbui niet precies voorspellen? Waarom bevriezen wolkendruppels niet meteen als de temperatuur beneden het vriespunt komt? Waarom organiseren wolken zich vaak in fascinerende ruimtelijke patronen?
Nog minder duidelijk is het hoe wolken veranderen in een opwarmend klimaat. Krijgen we meer of minder wolken? Versterkt of dempt dit de opwarming door de toegenomen hoeveelheid broeikasgassen in onze atmosfeer? Wat zijn de consequenties voor de neerslag? En in welke mate zijn we in staat dergelijke vragen te beantwoorden? Kortom, een avond over de schoonheid van wolken maar ook over hun rol in weer en klimaat.
Pier Siebesma is hoogleraar aan de Technische Universiteit Delft op het thema: Atmosfeer, Weer & Klimaat. Daarnaast heeft hij een aanstelling op het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI). Hij heeft Natuurkunde gestudeerd aan de Rijksuniversiteit van Groningen en is daar in 1989 gepromoveerd op het onderwerp “Fractale Structuren in de Natuur”. Sinds 1990 werkt hij op het KNMI aan de modellering van wolken en turbulentie voor weer en klimaat.
Lezingen bij de LWSK
De Leidse Weer en Sterrenkunde Kring organiseert maandelijks lezingen voor haar leden over spraakmakende en relevante onderwepen uit de astronomie en weerkunde. Externen zijn ook van harte welkom om een keer een lezing bij te wonen!