Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in de Taal en Cultuurwetenschappen (MA)
Met onze master lerarenopleiding behaal je jouw eerstegraads onderwijsbevoegdheid Nederlands. Zo sta je al na een jaar als bevoegd docent Nederlands voor de klas in het voortgezet onderwijs.
Wil je leraar worden in het voortgezet onderwijs en heb je een universitaire bachelor in het schoolvak waarin je les wil gaan geven en een master? Dan is deze master iets voor jou! Op maandag volg je onderwijs aan de universiteit, de andere dagen sta je voor de klas op een middelbare school.
Lees ook de toelatingseisen of oriënteer je eerst of leraar worden iets voor jou is.
De lerarenopleiding is een traject van 60 EC (1 EC staat voor 28 uur studie). De master kan in voltijd of deeltijd gevolgd worden.
De voltijdopleiding duurt een jaar en neemt ongeveer 40 uur per week in beslag. Maandag volg je onderwijs aan de Universiteit Leiden bij het ICLON. Dinsdag tot en met vrijdag kun je besteden aan het praktijkdeel van de opleiding. Studenten van de voltijdopleiding zijn gemiddeld 3 dagen per week op hun (stage)school. Daarnaast besteed je tijd aan zelfstudie. De voltijdopleiding start tweemaal per jaar: in augustus/september en in januari/februari.
Lees ook Opzet voltijdopleiding
De deeltijdopleiding duurt twee jaar en neemt ongeveer 20 uur per week in beslag. Maandag volg je onderwijs aan de Universiteit Leiden bij het ICLON. Dinsdag tot en met vrijdag kun je besteden aan het praktijkdeel van de opleiding. Studenten van de deeltijdopleiding zijn gemiddeld 1 tot 2 dagen per week op hun (stage)school. Daarnaast besteed je tijd aan zelfstudie. De deeltijdopleiding start alleen in augustus/september.
Lees ook Opzet deeltijdopleiding
Omvang baan/stage bij voltijd- en deeltijdprogramma’s De opleiding is in voltijd (1 jaar - 5 dagen per week) of in deeltijd (2 jaar - 2,5 dagen per week) te volgen. Om de opleiding succesvol te volbrengen, heb je voldoende ruimte naast je baan nodig.
Het voltijdprogramma is te combineren met een baan als docent in het voortgezet onderwijs van maximaal 0,5 fte. Heeft de baan een omvang van meer dan 0,5 fte, dan volg je het deeltijdprogramma. Ook als je vanwege andere verplichtingen minder dan 2,5 dag per week beschikbaar bent voor de opleiding (onderwijs/zelfstudie en praktijkdeel), volg je het deeltijdprogramma.
Het deeltijdprogramma is doorgaans te combineren met een baan als docent in het voortgezet onderwijs van maximaal 0,75 fte. Dit is afhankelijk van je persoonlijke situatie.
Bovenstaande beschrijving van de werktijdfactor (fte) geldt ook voor je stageplek.
Vanuit je vooropleiding beschik je al over gedegen kennis van het schoolvak waarin je les gaat geven. Tijdens de lerarenopleiding ontwikkel je pedagogische en (vak)didactische kennis en vaardigheden en leer je op een onderzoekende manier naar je eigen onderwijspraktijk te kijken. De professionele ontwikkeling van jou als docent staat tijdens de lerarenopleiding centraal.
In de master worden theorie en praktijk gecombineerd en met elkaar verbonden. Je krijgt veel individuele begeleiding, zowel vanuit het ICLON als van je begeleider op school. In je studiegroep zitten collega-studenten van verschillende leeftijden en vakgebieden, ieder met zijn eigen kennis en ervaringen.
Lees meer over het curriculum
Het praktijkdeel van de master vindt plaats op een school voor voortgezet onderwijs. Voor het leren in de praktijk werkt het ICLON nauw samen met een groot aantal opleidingsscholen in Zuid-Holland. Je kunt het praktijkdeel invullen met een stage of een baan.
De Universiteit Leiden biedt ook andere opleidingstrajecten die leiden tot een onderwijsbevoegdheid in het voortgezet onderwijs aan. Voorbeelden hiervan zijn het zij-instroomtraject, tweejarige educatieve masters en de Educatieve minor en module. Informatie over deze trajecten is te vinden op de website ICLON Lerarenopleidingen.
Na afronding van de opleiding krijg je een eerstegraads onderwijsbevoegdheid én een mastergraad. Met de eerstegraads onderwijsbevoegdheid kun je jouw vak geven in de onderbouw en bovenbouw van het voortgezet onderwijs (vwo, havo en vmbo) en mbo.
Voor de lerarenopleiding aan de Universiteit Leiden betaal je het gereduceerde instellingstarief ter hoogte van het wettelijke collegegeld.
Lees ook Collegegeld en studiekosten.
De eerste stap is aanmelden via Studielink, lees de volledige aanmeldingsprocedure. Let op: de deadline voor aanmelden is vroeger dan de universitaire aanmelddeadline, meld je op tijd aan.
De Universiteit Leiden is de oudste universiteit van Nederland en heeft al ruim vier eeuwen wereldwijd een goede reputatie. Sinds 1575 hebben we honderdduizenden studenten van over de hele wereld opgeleid, met goed en persoonlijk onderwijs. Wij doen er alles aan om je zo goed mogelijk te begeleiden en dagen je uit als je meer kunt én wilt. Hierdoor behoren we al vele jaren tot de koplopers in verschillende internationale ranglijsten in de wereldtop. Meer redenen om te kiezen voor de Universiteit Leiden
Met de universitaire lerarenopleiding behaal je een eerstegraads onderwijsbevoegdheid om docent te worden in het voortgezet onderwijs.
Vanuit je vooropleiding beschik je al over gedegen kennis van het schoolvak waarin je les gaat geven. Tijdens de lerarenopleiding ontwikkel je onderwijskundige, pedagogische en (vak)didactische kennis en vaardigheden die je meteen in de praktijk brengt. Na de opleiding beschik je over een eerstegraads lesbevoegdheid en voldoe je aan de wettelijke bekwaamheidseisen om te kunnen starten als leraar in het voorgezet onderwijs.
De lerarenopleiding is een master van 60 EC en te volgen in een jaar in voltijd of in twee jaar in deeltijd. De opleiding omvat de volgende verplichte studieonderdelen (1 EC staat voor 28 uur studie):
Deel 1: Basismodule
Studielast in EC
Pedagogisch-didactisch handelen 1
(waarin startdagen en keuzeruimte)
7
Praktijk 1
15
Vakdidactiek 1
4
Pedagogiek
4
Deel 2: Verdiepende module
Studielast in EC
Pedagogisch-didactisch handelen 2
3
Praktijk 2
15
Vakdidactiek 2
5
Vakdidactische verdieping
5
Keuzeruimte
2
Je kan de beschrijving van de studieonderdelen lezen in de Studiegids.
De kenmerken van de lerarenopleiding bij het ICLON zijn:
Je gaat direct aan de slag met een stage (of baan) op een school en brengt op die manier vakinhoudelijke en (vak)didactische kennis meteen in de praktijk. Bovendien vormen de nieuwe praktijkervaringen weer input voor bijeenkomsten op het ICLON.
Je krijgt persoonlijke begeleiding door een supervisor op het ICLON en een begeleider op school.
De docenten begeleiden je bij het leren van je praktijkervaringen en het verdiepen en verbreden van je onderwijsrepertoire. Dat doen ze door aan te sluiten bij wat je al doet, kunt en wilt. Van daaruit formuleer je voornemens/vragen en maak je plannen die je uitvoert in je lessen op school. Je evalueert de ervaringen en leert daarvan, waarna de cyclus opnieuw begint.
De verschillende fasen in deze leercyclus worden verbreed en verdiept met pedagogisch-didactische perspectieven en de betreffende vakperspectieven.
Daarnaast is er specifieke aandacht voor de doelgroep in het voortgezet onderwijs bij het vak Pedagogiek: expliciete en uitgebreide aandacht voor adolescentiepsychologie, gesprekstechnieken en systematisch handelingsgericht werken op basis van theoretische en praktische bronnen.
Je wordt in staat gesteld om een persoonlijke leerroute te doorlopen waarin er sprake is van een balans tussen routinevorming en vernieuwing.
Deze leerroute vindt deels op het instituut plaats en deels op school. Daarbij proberen we zowel binnen het instituut als op school een veilige en inclusieve leergemeenschap te ontwikkelen waarin studenten niet alleen leren van opleiders en vakcoaches, maar ook van elkaar en van collega’s op school.
Voor de voltijdopleiding zijn er twee startmomenten: midden augustus en eind januari. Met de deeltijdopleiding kan alleen midden augustus gestart worden. De opleiding start met activiteiten om je voor te bereiden op de opleiding en de stage/baan op school. De startdagen bestaan uit een introductie op de opleiding, een training regie, een training lesontwerpen en een training gespreksvaardigheden, afgestemd op de behoeften van de doelgroep. Deze activiteiten kunnen in juni of midden augustus gevolgd worden en moeten voldaan zijn voor het begin van het academisch jaar in september.
De lerarenopleiding is in voltijd een studie van een jaar. In het eerste semester (30 EC) ligt de focus zowel qua vakken als in de praktijk op de onderbouw. In het tweede semester (ook 30 EC) ligt de focus op de bovenbouw.
Hoe ziet je week eruit?
Op maandag volg je tussen 9.00 en 17.00 uur onderwijs bij het ICLON Universiteit Leiden.
Op dinsdag tot en met vrijdag ben je gemiddeld 3 dagen per week op je (stage)school aanwezig voor het praktijkdeel van de opleiding. Voor dit rooster ben je ook afhankelijk van de uren die jouw begeleider op school zelf geeft.
Daarnaast besteed je tijd aan zelfstudie, werk je aan opdrachten voor de opleiding, bereid je je lessen voor, ben je bijvoorbeeld aanwezig op een ouderavond, et cetera.
In totaal ben je ongeveer 40 uur per week met de studie bezig.
De lerarenopleiding in deeltijd is een studie van 2 jaar. In het eerste jaar (30 EC) ligt de focus zowel qua vakken als in de praktijk op de onderbouw en in het tweede jaar (ook 30 EC) op de bovenbouw.
Hoe ziet je week eruit?
Op maandag volg je tussen 9.00 en 17.00 uur onderwijs bij het ICLON Universiteit Leiden, dit zal niet de hele dag in beslag nemen.
Op dinsdag tot en met vrijdag ben je gemiddeld 2 tot 3 dagdelen (1 tot 2 dagen) per week op je (stage)school aanwezig voor het praktijkdeel van de opleiding. Voor dit rooster ben je ook afhankelijk van de uren die jouw begeleider op school zelf geeft.
Daarnaast besteed je tijd aan zelfstudie (hier is op de maandag ook ruimte voor), werk je aan opdrachten voor de opleiding, bereid je je lessen voor, ben je bijvoorbeeld aanwezig op een ouderavond, et cetera.
In totaal ben je ongeveer 20 uur per week met de studie bezig. Het onderwijs en de stage vinden overdag plaats.
Na de voorbereidende startdagen begin je met het praktijkdeel op een school. Eerst ga je gericht lessen observeren, leerlingen begeleiden bij het maken van opdrachten en je eerste (deel)lessen geven. Al snel werk je toe naar zelfstandig lesgeven en draai je echt mee op school. Daarnaast voer je voor de opleiding opdrachten uit in de klas en op school.
Ervaringen die je opdoet in de praktijk vormen input voor de bijeenkomsten op het ICLON. Andersom kun je aangereikte (vak)didactische en pedagogische kennis en vaardigheden meteen toepassen op school. Je wordt begeleid door een supervisor uit de lerarenopleiding en een schoolbegeleider.
Voor het leren in de praktijk werkt het ICLON nauw samen met een groot aantal opleidingsscholen in Zuid-Holland. Je kunt het praktijkdeel invullen met een stage of een baan.
Invulling door middel van een stage
De stageplaatsen worden door het ICLON geregeld. Wil je zelf een stageplaats regelen en voordragen? Lees dan hier de procedure en voorwaarden.
Invulling door middel van een baan
Heb je al een baan als docent op een school voor voortgezet onderwijs? Dan kun je deze inzetten voor het praktijkdeel van de opleiding. Lees hier de informatie en voorwaarden.
Omvang baan/stage bij voltijd- en deeltijdprogramma’s De opleiding is in voltijd (1 jaar - 5 dagen per week) of in deeltijd (2 jaar - 2,5 dagen per week) te volgen. Om de opleiding succesvol te volbrengen, heb je voldoende ruimte naast je baan nodig.
Het voltijdprogramma is te combineren met een baan als docent in het voortgezet onderwijs van maximaal 0,5 fte. Heeft de baan een omvang van meer dan 0,5 fte, dan volg je het deeltijdprogramma. Ook als je vanwege andere verplichtingen minder dan 2,5 dag per week beschikbaar bent voor de opleiding (onderwijs/zelfstudie en praktijkdeel), volg je het deeltijdprogramma.
Het deeltijdprogramma is doorgaans te combineren met een baan als docent in het voortgezet onderwijs van maximaal 0,75 fte. Dit is afhankelijk van je persoonlijke situatie.
Bovenstaande beschrijving van de werktijdfactor (fte) geldt ook voor je stageplek.
Voor meer informatie over het praktijkdeel van de lerarenopleiding zie www.iclon.nl/praktijk.
Ben je in het bezit van een onderwijsbevoegdheid? Dan kom je in aanmerking voor een verkort traject van de lerarenopleiding. Let op: je moet wel aan de toelatingseisen voldoen.
30 EC-traject voor docenten met een (beperkte) tweedegraads bevoegdheid
Voor wie?
Je voldoet aan de toelatingseisen van de master Leraar VHO voor een schoolvak én
je bent in het bezit van een (beperkte) tweedegraads onderwijsbevoegdheid voor hetzelfde schoolvak (behaald via Educatieve minor/module of hbo).
Programmaoverzicht:
Onderwijsvorm: voltijd en deeltijd
Omvang: 30 EC
Start: eind januari (voltijd) en eind augustus (voltijd én deeltijd)
Duur: 0,5 jaar (voltijd) of 1 jaar (deeltijd)
Voertaal: Nederlands
Curriculum: 30 EC-traject
Curriculum
Studielast in EC
Pedagogisch-didactisch handelen 2
3
Praktijk 2
15
Vakdidactiek 2
5
Vakdidactische verdieping
5
Keuzeruimte
2
35 EC-traject voor docenten met een (beperkte) tweedegraads bevoegdheid
Voor wie?
Je voldoet aan de toelatingseisen van de master Leraar VHO voor een schoolvak én
je bent in het bezit van een (beperkte) tweedegraads onderwijsbevoegdheid in een ander schoolvak (behaald via Educatieve minor/module of hbo).
De nominale studieduur van dit traject is 1 jaar.
16 EC-traject voor docenten met een eerstegraads bevoegdheid
Voor wie?
Je voldoet aan de toelatingseisen van de master Leraar VHO voor een schoolvak én
je bent in het bezit van een eerstegraadsonderwijsbevoegdheid in een ander schoolvak.
De nominale studieduur van dit traject is 0,5 jaar.
Anneke Wurth
Vakdidacticus Nederlands
“Nederlands geven aan pubers is uitdagend en geeft veel voldoening. Alles gaat tegenwoordig snel, rap en vlot. We twitteren, bloggen, kijken op het Internet naar het laatste nieuws en ga zo maar door. In de Nederlandse les kunnen we gelukkig goed inhaken op die nieuwe, snelle wereld van Internet en technische snufjes.
Hoe destilleer je bijvoorbeeld uit een actueel krantenartikel de essentie en hoe schrijf je die op een korte, rake wijze op? Hoe ga je om met al die vaak vluchtige informatie op het internet en wat zeggen (literaire) bronnen uit het verleden en het heden over de ontwikkeling van onze maatschappij? Zo laten we de leerlingen, vaak vanuit hun eigen wereld, kennismaken met ons vak en zo komen ze in aanraking met allerlei facetten die raken aan de rijkdom van onze (taal)cultuur. Dat vraagt van de docent een gezonde dosis vakkennis, inlevingsvermogen, creativiteit en bovendien een flexibele werkhouding.
Wil je de puber van morgen bereiken dan zul je als docent moeten begrijpen wat er leeft, moeten weten wat ervan de jeugd wordt gevraagd. Dat betekent in ons beroep de garantie op een blijvende ontwikkeling. Docent zijn is wat dat betreft de leerling vinden in jezelf.”
Als universitair opgeleide docent heb je volop mogelijkheden, allereerst natuurlijk met een eerstegraads onderwijsbevoegdheid als leraar in het voortgezet onderwijs. Je kunt lesgeven in zowel de onder- als bovenbouw en het mbo. Jouw kennis en vaardigheden zijn hier meer dan welkom.
Sta je eenmaal voor de klas, dan zijn er meerdere ontwikkelmogelijkheden: als mentor, sectieleider, onderzoeker, ontwerper van onderwijs, rector of een andere rol in de onderwijsorganisatie. Door de ervaring die je opbouwt voor de klas en je docentvaardigheden kun je in ook aanmerking komen voor verschillende functies buiten het onderwijs, zowel bij de overheid als bij het bedrijven.
Kijk voor actuele en uitgebreide informatie over carrièremogelijkheden en arbeidsvoorwaarden op de website Onderwijsloket.com. Daarnaast kun je er terecht met jouw vragen over werken in het onderwijs en voor persoonlijk advies.
Professionalisering en nascholing
Als docent kun je je altijd verder ontwikkelen. In samenwerking met een netwerk van scholen biedt het ICLON een breed scala aan professionaliseringsactiviteiten voor docenten in het voortgezet onderwijs aan.
Een tweede eerstegraads bevoegdheid
Als je al een eerstegraads bevoegdheid hebt in een bepaald schoolvak en voldoet aan de toelatingseisen voor een ander schoolvak, kun je in een verkort traject een tweede eerstegraads bevoegdheid behalen.
De deadline voor aanmelden is vroeger dan de universitaire deadline, houd hier rekening mee. Lees verder voor de toelatingseisen en aanmeldingsprocedure inclusief benodigde documenten.
Startdagen
De opleiding start met activiteiten die je voorbereiden op de opleiding en de stage/baan op school. Dit intensieve inhoudelijke startprogramma is verplicht en volg je op een van de twee onderstaande momenten:
Startdagen voor de start eind augustus 2025:
Optie 1 - maandag 30 juni t/m woensdag 2 juli 2025
Optie 2 - maandag 25 t/m woensdag 27 augustus 2025
Startdagen voor de start eind januari/begin februari 2026:
maandag 2 t/m woensdag 4 februari 2026
Nadat de Toelatingscommissie een besluit heeft genomen over je aanmelding, ontvang je meer informatie over de startdagen van de onderwijsadministratie.
Alle aanmeldingen voor de lerarenopleiding worden beoordeeld door de Toelatingscommissie van het ICLON. De Toelatingscommissie doet een uitspraak over je toelaatbaarheid.
Bij het bepalen van de toelaatbaarheid tot de lerarenopleiding wordt op grond van je vooropleiding bekeken of je de vereiste vakinhoud beheerst. Daarnaast is een goede beheersing van de Nederlandse taal vereist. Beide punten worden hieronder verder toegelicht.
Op basis van je vooropleiding wordt bekeken of je de vereiste academische vakinhoud beheerst. Uitgangspunt hierbij zijn de landelijk vastgestelde afspraken met betrekking tot toelating tot de universitaire lerarenopleidingen; zie hiervoor de website van de Universiteiten van Nederland.
Hierbij zijn verschillende routes mogelijk (zie schematisch overzicht en verdere toelichting):
Verdere toelichting:
Bij 1:
wo bachelordiploma in de direct aan het schoolvak verbonden vakdiscipline (waarbij de vakinhoud verdeeld is over de vastgestelde kern- en subdomeinenc);
willekeurige wo masterdiploma: dit kan behaald zijn in de direct aan het schoolvak verbonden vakdiscipline, maar dat hoeft niet.
Op de website van Universiteiten van Nederland (UNL) staat een overzicht van universitaire bachelors die in combinatie met een (willekeurige) universitaire master zonder meer toelating bieden tot de lerarenopleiding van het betreffende schoolvak, zie https://universiteitenvannederland.nl/toelatingulo.
Bij 2:
wo bachelordiploma;
wo masterdiploma.
Waarbij aantoonbaar is dat beide diploma’s samen tenminste 120a EC aan vakinhoud op wo-niveau bevatten; deze vakinhoud moet verdeeld zijn over de kern- en subdomeinen van het vastgestelde vakinhoudelijke referentiekader. Het vakinhoudelijk referentiekader is te vinden in de door de Interuniversitaire Commissie Lerarenopleidingen (ICL) opgestelde brochure Vakinhoudelijk masterniveau herzien. Deze brochure staat op de website van Universiteiten van Nederland (UNL): https://universiteitenvannederland.nl/toelatingulo (rechts boven aan bij het kopje documenten).
Bij 3:
hbo bachelordiploma Leraar vo tweede graad voor een schoolvak;
pre-master in de vakdiscipline waartoe het schoolvak behoort;
wo masterdiploma: doorgaans zal dit een diploma in de direct aan het schoolvak verbonden vakdiscipline zijn, maar dit is geen vereiste.
Waarbij aantoonbaar is dat tenminste 120a EC aan vakinhoud op wo-niveau behaald is; deze vakinhoud moet verdeeld zijn over de kern- en subdomeinen van het vastgestelde vakinhoudelijke referentiekader. Het vakinhoudelijk referentiekader is te vinden in de door de Interuniversitaire Commissie Lerarenopleidingen (ICL) opgestelde brochure Vakinhoudelijk masterniveau herzien. Deze brochure staat op de website van Universiteiten van Nederland (UNL): https://universiteitenvannederland.nl/toelatingulo (rechts boven aan bij het kopje documenten).
Vakdeficiënties (bij punt 2 en 3)
Het kan het zijn dat je een vooropleiding hebt gevolgd die niet geheel aansluit bij bovenstaande vakinhoudelijke toelatingseisen. In dat geval worden vakdeficiënties vastgesteld.
Als de vakdeficiënties niet meer dan 18 EC omvatten, kunnen deze parallel aan de lerarenopleiding worden weg gewerkt. Alle vakdeficiënties moet je hebben weggewerkt voordat je de lerarenopleiding kunt afronden.
Als de vakdeficiënties meer dan 18 EC omvatten, is sprake van een niet voldoende op het schoolvak gerichte vooropleiding en ben je om deze reden nog niet toelaatbaar. Je wordt geïnformeerd over het vakdeficiëntieprogramma en de wijze waarop je deze vakdeficiënties kunt wegwerken. (NB: Eventuele kosten zijn doorgaans voor rekening van de student.)
Staat jouw vooropleiding hier niet bij?
Staat jouw opleidingsroute niet in het schematisch overzicht vooropleiding/instroomeisen lerarenopleiding? Dan geldt de volgende vakinhoudelijke toelatingseis: wo-bachelor + wo-master + een vakdeficiëntieprogramma van ≥ 120 ECa aan vakinhoud op wo-niveau, deze vakinhoud moet verdeeld zijn over de kern- en subdomeinen van het vastgestelde vakinhoudelijke referentiekaderc. Jouw toelaatbaarheid wordt individueel getoetst.
Diploma’s in het buitenland behaald?
Bovenbeschreven toelatingseisen zijn van toepassing indien de diploma’s in Nederland zijn behaald. Indien jij een buitenlandse vooropleiding hebt, is een diploma-waardering nodig om na te gaan of deze diploma’s gelijkwaardig zijn aan het Nederlandse wo-niveau. Waardering van de relevante diploma’s (door het Admission Office van de Universiteit Leiden) vindt automatisch plaats bij aanmelding voor de Lerarenopleiding. Een diplomawaardering van Nuffic is niet afdoende.
a Voor de Lerarenopleiding Griekse en Latijnse taal en cultuur is dit tenminste 160 studiepunten (EC).
b EC is de eenheid waarin studiepunten uitgedrukt worden. Volgens het ECTS (European Credit Transfer System) staat één studiepunt gelijk aan 28 uren studie.
c Zie het vakinhoudelijk referentiekader van het betreffende schoolvak in de brochure Vakinhoudelijk masterniveau herzien. Deze brochure is opgesteld door de Interuniversitaire Commissie Lerarenopleidingen (ICL) en is te vinden op de website van Universiteiten van Nederland: https://universiteitenvannederland.nl/toelatingulo.
Naast beheersing van de vakinhoud is een goede schriftelijke en mondelinge beheersing van de Nederlandse taal vereist.
Een goede beheersing van de Nederlandse taal kan aangetoond worden middels het overleggen van een van de volgende documenten:
diploma voortgezet onderwijs behaald in Nederland;
diploma hoger onderwijs waarbij de voertaal Nederlands is;
certificaat Nederlands als Vreemde Taal, niveau Educatief Startbekwaam.
Indien de student niet aan deze taaleis kan voldoen, dient het volgende examen behaald te worden: Toelatingsexamen Universiteit Leiden – gevorderd (TUL-gevorderd) van het Academisch Talencentrum van de Universiteit Leiden. Dit examen dient behaald te zijn voor de start van de opleiding. Meer informatie over dit examen, zoals een voorbeeldexamen en toetsmomenten, is te vinden op de website van het Talencentrum.
Een NT2-diploma is niet toereikend.
De kosten en wijze van het wegwerken van vakdeficiënties, zoals vastgelegd in je toelatingsbesluit en/of via mailcorrespondentie met de studieadviseur, verschillen per schoolvak. Advies is dan ook om de informatie hieronder goed door te lezen en uit te zoeken wat voor jou de gunstigste optie is.
De vakken volg je niet bij het ICLON, maar bij een vakinhoudelijke opleiding en/of bij een andere universiteit. Studenten zijn vrij om vakdeficiënties bij een Nederlandse universiteit naar keuze weg te werken. Je dient zelf zorg te dragen voor de benodigde inschrijving voor deze vakken; let hierbij op de aanmelddeadline en het onderwijsrooster. Let op: wil je een ander vak volgen dan door ons gecommuniceerd is, stuur dan vooraf en tijdig een e-mail (met daarin een link naar de vakbeschrijving op de digitale studiegids) om te verifiëren of dit akkoord is.
Nadere informatie per schoolvak*
*Niet voor alle schoolvakken is nadere informatie beschikbaar
Algemene economie en Bedrijfseconomie: doorgaans kunnen vakdeficiënties weggewerkt worden via contractonderwijs bij de Erasmus School of Economics, zie Deficiëntievakken voor ICLON studenten.
Biologie: heb je vakdeficiënties over de domeinen Evolutie, Taxonomie, Plantfysiologie, Ecologie en/of Ethologie opgelegd gekregen, neem dan voor de start van de opleiding contact op met de vakdidacticus.
Duits, Engels, Frans, Griekse en Latijnse Taal en Cultuur, Nederlands en Spaans: afhankelijk van de opgelegde vakdeficiënties kunnen deze worden weggewerkt via de Universiteit Leiden of kosteloos via Alfa4all.
Natuurkunde, Scheikunde en Wiskunde: afhankelijk van de opgelegde vakdeficiënties kunnen deze worden weggewerkt via de Universiteit Leiden of via Bèta4All.
Vakdeficiënties wegwerken via de Universiteit Leiden
Ben je op dit moment al student aan de universiteit Leiden en betreft het géén inschrijving op basis van bewijs betaald collegegeld: bekijk op de Studiegids van welke (bachelor)opleiding het vak onderdeel uitmaakt. Vraag na bij de studieadviseur/studiecoördinator van deze bacheloropleiding hoe je de inschrijving voor dit vak moet regelen.
Ben je op dit moment geen student aan de Universiteit Leiden, dan zijn er twee opties ten aanzien van je inschrijving: je volgt de vakken via contractonderwijs of via een premaster-inschrijving. Zijn beide opties voor jou mogelijk, onderzoek dan zelf welke route financieel het gunstigst is.
Nadere informatie premaster-inschrijving
In sommige gevallen kun je dus een premaster aan de Universiteit Leiden volgen. Voor een premaster betaal je per EC, zie ook kosten premasterprogramma. Hoewel je de vakken van de premaster volgt bij de opleiding die inhoudelijk verbonden is aan jouw schoolvak, is voor de inschrijving een officieel besluit van de ICLON Toelatingscommissie nodig. Je volgt de premaster immers in het kader van de lerarenopleiding (Master Leraar VHO). Meld je dus eerst aan via de reguliere aanmeldprocedure voor de lerarenopleiding (let op: een Informatie-aanvraag toelaatbaarheid indienen is niet voldoende). Nadat je dossier door de Toelatingscommissie behandeld is, ontvang je een besluit dat je niet toelaatbaar bent. In dit besluit staat aangegeven welke vakdeficiënties je moet wegwerken voordat je toegelaten kunt worden tot de lerarenopleiding. Meld je vervolgens via Studielink aan als bachelor hogerejaars voor de in het besluit aangegeven opleiding. Nadere instructies over deze inschrijving staan vermeld in de begeleidende e-mail van de onderwijsadministratie.
Voor vragen over het onderwijs (zoals het rooster, combineren van premaster met een baan, de aanmeldprocedure per vak en startmomenten) kun je contact opnemen met de studieadviseur/studiecoördinator van de betreffende opleiding.
Het praktijkdeel van de master vindt plaats op een school voor voortgezet onderwijs. Voor het leren in de praktijk werkt het ICLON nauw samen met een groot aantal opleidingsscholen in Zuid-Holland. Je kunt het praktijkdeel invullen met een stage of een baan.
Voldoe je niet aan de toelatingseisen van de lerarenopleiding (master Leraar VHO) of ben je benieuwd naar andere routes naar het leraarschap? Bekijk www.iclon.nl/lerarenopleiding voor een overzicht van alle ICLON-opleidingstrajecten en meer informatie.
Pre-master
Voor studenten met een tweedegraadslesbevoegdheid (behaald via het hbo) wordt een speciaal pre-mastertraject (zie menu links) aangeboden.
De aanmelddeadline voor de start eind augustus is 1 april.
Ook als je een visum of verblijfsvergunning nodig hebt, is de aanmelddeadline 1 april. Deze deadline geldt ook voor studenten die al een verblijfsvergunning voor hun studie hebben en deze moeten verlengen.
Februaristart
De aanmelddeadline voor de start eind januari is 1 november.
Als je een visum of verblijfsvergunning nodig hebt, is de aanmelddeadline 15 oktober. Deze deadline geldt ook voor studenten die al een verblijfsvergunning voor hun studie hebben en deze moeten verlengen.
Let op:
Meld je op tijd aan: het aanmeldproces kan enkele dagen duren. Voor aanmeldingen die na de deadline binnenkomen, is deelname afhankelijk van de beschikbare plekken.
Het onderwijs van de lerarenopleidingen start eerder dan dat van andere universitaire opleidingen, namelijk eind augustus en eind januari. Lees ook de informatie over de startdagen hieronder.
De voltijdopleiding start in augustus/september en januari/februari.
De deeltijdopleiding start alleen in augustus/september.
De master met het WTP-profiel is alleen beschikbaar in de voltijdvariant die start in augustus/september. Ben je al in het bezit van een (beperkte) tweedegraads onderwijsbevoegdheid? Dan start dit programma in januari/februari.
Startdagen
De opleiding start met activiteiten die je voorbereiden op de opleiding en de stage/baan op school. Dit intensieve inhoudelijke startprogramma is verplicht en volg je op een van de twee onderstaande momenten:
Startdagen voor de start eind augustus 2025:
Optie 1 - maandag 30 juni t/m woensdag 2 juli 2025
Optie 2 - maandag 25 t/m woensdag 27 augustus 2025
Startdagen voor de start eind januari/begin februari 2026:
maandag 2 t/m woensdag 4 februari 2026
Nadat de Toelatingscommissie een besluit heeft genomen over je aanmelding, ontvang je meer informatie over de startdagen van de onderwijsadministratie.
Je moet onderstaande documenten toevoegen aan je toelatingsaanvraag voor de lerarenopleiding.
Je moet een kopie uploaden van de pagina('s) met je persoonlijke details en pasfoto.
Allereerst vragen we om scans van deze documenten. Wanneer je wordt toegelaten tot de master ontvang je instructies over hoe je het Admissions Office gewaarmerkte kopieën stuurt.
De documenten moeten opgemaakt zijn in de originele taal. Als de documenten niet in het Nederlands, Engels, Frans of Duits zijn, voeg dan een officiële vertaling in het Engels toe.
Vooropleiding nog niet afgerond? Upload in dit geval een door de onderwijsadministratie ondertekende en gestempelde cijferlijst. De voor toelating relevante vooropleiding moet afgerond zijn voor start van de Lerarenopleiding.
Je kunt een toelatingsverzoek indienen voordat je de uitslag hebt van een taaltoets. Als een taaltoets vereist is en je tot de master wordt toegelaten, zal het resultaat van de vereiste taaltoets als toelatingsvoorwaarde worden opgenomen in het toelatingsbesluit.
Na het indienen van je toelatingsaanvraag ontvang je een verzoek om aanvullende informatie aan te leveren via een digitaal formulier. Je aanmelding wordt pas in behandeling genomen na ontvangst van dit formulier.
Deel 1: Meld je aan voor de gewenste opleiding in Studielink
Meld je aan bij Studielink, het Nederlandse registratiesysteem voor hoger onderwijs.
Log hiervoor in op Studielink en volg de instructies. In de lijst hieronder vind je alle schoolvakken (specialisaties) met de bijbehorende officiële opleidingstitel ('Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in...').
NB In Studielink wordt gevraagd naar twee specialisaties (schoolvakken). Voor deze opleiding is het slechts mogelijk om je voor één specialisatie aan te melden. Aangezien het een verplicht veld betreft, kun je voor beide specialisaties dezelfde keuze invullen.
Na deze eerste stap van je aanmelding in Studielink ontvang je binnen enkele dagen verschillende e-mails, waaronder:
Een bevestiging dat je een aanmelding voor een masteropleiding hebt ingediend in Studielink.
Login gegevens voor het online toelatingsportaal van Universiteit Leiden.
Officiële opleidingstitels eerstegraads lerarenopleiding en specialisaties
Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in de Bètawetenschappen (CROHO 68533)/Science Teaching in Secondary Education
Biologie/Biology
Natuurkunde/Physics
Scheikunde/Chemistry
Wiskunde/Mathematics
Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in de Mens- en Maatschappijwetenschappen (CROHO 68535)/Teaching Social Sciences and Humanities in Secondary Education
Algemene economie/Economics
Bedrijfseconomie/Business economics
Filosofie/Philosophy
Geschiedenis en staatsinrichting/History and Civics
Godsdienst en levensbeschouwing/Religious Studies
Maatschappijleer en maatschappijwetenschappen/Social Studies
Leraar Voorbereidend Hoger Onderwijs in de Taal- en cultuurwetenschappen (CROHO 68534)/Language Teaching in Secondary Education
Chinese taal en cultuur/Chinese Language and Culture
Duits/German
Engels/English
Frans/French
Griekse en Latijnse taal en cultuur/Classics
Nederlands/Dutch
Deel 2: Dien online een toelatingsverzoek in bij de Universiteit Leiden
Voor je aanmelding bij de lerarenopleiding moet je een toelatingsverzoek indienen via het online toelatingsportaal van Universiteit Leiden.
Na je aanmelding in Studielink ontvang je de inloggegevens voor het online toelatingsportaal. In het online toelatingsportaal kun je alle benodigde documenten uploaden en krijg je een aantal aanvullende vragen. Hier vind je ook een overzicht van alle opeenvolgende stappen die je moet doorlopen om je toelatingsverzoek compleet te maken en in te dienen. Volg de aanwijzingen zorgvuldig op.
Alle studenten met een buitenlands diploma moeten administratiekosten betalen van €100, waarbij terugbetaling niet mogelijk is. Als de Universiteit Leiden de betaling heeft ontvangen, nemen we je toelatingsverzoek in behandeling. Betaal de administratiekosten daarom zo snel mogelijk, want anders loopt de behandeling van je toelatingsverzoek vertraging op.
In het online toelatingsportaal staat exact beschreven hoe je de administratiekosten kunt betalen.
Je krijgt vrijstelling van betaling van de administratiekosten als je:
een kopie van een bachelordiploma kunt overleggen van een Nederlandse instelling voor hoger onderwijs (HBO of WO), of een recent transcript als je nog met zo’n opleiding bezig bent.
eerder ingeschreven hebt gestaan bij de Universiteit Leiden als inkomend ‘study abroad’ student, uitwisselingsstudent, bachelor, master of pre-master student.
een vluchtelingenstatus hebt in Nederland (verblijfsvergunning voor asiel).
een Indonesische student bent die toelating vraag tot een masteropleiding en beschikt over een ‘review letter’ van het Leiden Science Indonesia Office
je hebt aangemeld voor een CEU Praesidium Libertatis studiebeurs (alleen beschikbaar voor studenten die daarvoor genomineerd zijn door de Central European University.
eerder bent toegelaten tot een bachelor of masteropleiding aan de Universiteit Leiden en hebt verzocht om op een later moment te mogen instromen bij deze opleiding. Dit geldt niet als je je voor een andere opleiding of andere specialisatie wilt aanmelden.
Andere redenen voor vrijstelling van betaling van de administratiekosten worden niet geaccepteerd.
Na het indienen van je toelatingsaanvraag ontvang je een verzoek om aanvullende informatie aan te leveren via een digitaal formulier. Via dit formulier vragen we je onder andere om input aan te leveren ten aanzien van je praktijkplaats. Daarnaast kun je desgewenst je interesse in het World Teachers Programme (WTP) profiel aangeven. Je aanmelding wordt pas in behandeling genomen na ontvangst van dit formulier.
Als je toelatingsverzoek compleet is en indien van toepassing de administratiekosten zijn betaald, wordt je verzoek doorgestuurd naar de Toelatingscommissie van het ICLON.
Het ICLON probeert je binnen 4 tot 6 weken na ontvangst van jouw toelatingsverzoek te informeren over je toelaatbaarheid en de eventuele hieraan verbonden voorwaarden.
Er zijn drie mogelijkheden:
Je bent toegelaten.
Je hebt aan alle toelatingsvoorwaarden voldaan.
Je bent voorwaardelijk toegelaten.
Je wordt toegelaten als je aan bepaalde voorwaarden voldoet. De voorwaarden staan vermeld in het toelatingsbesluit.
Je bent niet toegelaten, omdat je niet aan de toelatingsvoorwaarden voldoet.
De redenen worden duidelijk vermeld in de afwijzingsbrief.
Mocht je het bericht ontvangen dat je toegelaten bent: gefeliciteerd! Je moet nu nog wel een aantal vervolgstappen doorlopen om je inschrijving te voltooien.
Aanbod accepteren
Als je (voorwaardelijk) toegelaten bent, vragen we je om ons te laten weten of je het aanbod aanneemt om aan de Universiteit Leiden te komen studeren. In het toelatingsportaal heb je drie keuzes:
Je accepteert het aanbod.
Je wijst het aanbod af.
Je wijst het aanbod af, maar zou graag op een later moment starten.
Je ontvangt vervolgens van ons een bevestiging van je keuze en bijbehorende informatie.
Deel 3: Rond je inschrijving af in Studielink
Om je aanmelding voor een master aan de Universiteit Leiden af te ronden, moet je je registreren via Studielink. We adviseren je om dit zo snel mogelijk te doen.
De deadlines voor het afronden van je inschrijving in Studielink zijn:
Voor opleidingen die starten in september: 31 augustus.
Voor opleidingen die starten in februari: 31 januari.
Na 1 september is het niet meer mogelijk om je inschrijving in Studielink af te ronden of om van opleiding te veranderen.
Dien alle vereiste documenten in voor de officiële start van de opleiding. Als niet alle vereiste documenten voor de start van de opleiding zijn ingediend, kun je niet met de opleiding starten.
Voltooi nu je inschrijving voor je masteropleiding in Studielink.
Vul je betalingsgegevens in Studielink in en verstuur alle benodigde documenten voor de officiële startdatum van jouw masteropleiding. Als je dit niet doet, betekent dit dat je niet mag studeren.
Betaal je collegegeld voor de officiële startdatum van je masteropleiding of sluit een betalingsovereenkomst. Door je betaalgegevens in te vullen, laat je aan ons weten of je betaalt via een ‘digitale machtiging’ (zodat wij het collegegeld van je rekening af kunnen schrijven), of ‘betaling op andere wijze’ (bijvoorbeeld door zelf het collegegeld over te maken). Zorg dat je de betaling hebt gedaan voor start van het collegejaar, anders kan je niet starten.
Hulp bij vragen
Als je vragen hebt over het online toelatingsportaal van de Universiteit Leiden of over de administratiekosten, kun je contact opnemen met het Frontoffice Studentenzaken.
Is je dossier compleet en heb je nog vragen over de status van je aanmelding, stuur dan een e-mail naar de Lerarenopleiding.
Doorstroomprogramma speciaal voor tweedegraadsbevoegde docenten Nederlands.
Speciaal voor docenten Nederlands met een tweedegraads bevoegdheid (behaald via het hbo) is er een doorstroomprogramma waarmee je een eerstegraads onderwijsbevoegdheid kunt halen.
Dit traject heeft een totale omvang van 150 EC en bestaat uit de volgende onderdelen:
de pre-master Nederlands van 60 EC;
de vakmaster Nederlands van 60 EC;
een verkorte lerarenopleiding van 30 EC.
De totale duur van dit traject is minimaal 2,5 jaar bij voltijd studie (60 EC staat voor één jaar studie in voltijd). Studenten met een baan in het voortgezet onderwijs doen doorgaans 4,5 tot 5 jaar over het gehele doorstroomprogramma.
Pre-master en master
De pre-master Nederlandse taal en cultuur en de master Neerlandistiek volg je bij de faculteit der Geesteswetenschappen. Informatie over de vakken van de pre-master Nederlandse taal en cultuur is te vinden in de Studiegids. Voor algemene informatie over de master Neerlandistiek kun je terecht op deze website.
Graag attenderen we je alvast op het volgende: het onderwijs van deze pre-master en master kan op alle doordeweekse dagen plaats vinden en kent doorgaans een aanwezigheidsplicht.Je kunt maximaal twee jaar over de pre-master doen; mocht je er langer over doen, dan kan je niet door met de master.
Voor vragen over deze pre-master en master (zoals het rooster, deeltijdmogelijkheden, combineren van pre-master met een baan, de aanmeldprocedure en startmomenten) kun ja contact opnemen met de studieadviseur mw. R.M. van Straten MA via stuco-neerlandistiek@hum.leidenuniv.nl.
Lerarenopleiding
Na de pre-master en master volg je een verkorte lerarenopleiding van 30 EC bij het ICLON.
Aanmelden
Aanmelden voor de pre-master Nederlandse taal en cultuur verloopt in eerste instantie via de reguliere aanmeldprocedure van de master Neerlandistiek. Later in het aanmeldproces ontvang je mogelijk aanvullende (aanmeld)instructies. Voor vragen, zie de website hierboven of neem contact op met de studiecoördinator van de (pre-)master.
Tijdens de vakinhoudelijke master meld je je aan voor de verkorte lerarenopleiding bij het ICLON. Aanmelden voor de verkorte lerarenopleiding verloopt via de reguliere aanmeldprocedure, let op de aanmelddeadlines.
Voor de master lerarenopleiding aan de Universiteit Leiden betaal je het gereduceerde instellingstarief ter hoogte van het wettelijke collegegeld van €2.601 in collegejaar 2025-2026 (zowel voltijd als deeltijd). Je betaalt collegegeld zolang als je ingeschreven staat voor de master. Dit geldt ook voor studenten die de opleiding volgen om een tweede eerstegraads onderwijsbevoegdheid te behalen.
Voor studenten van buiten Nederland met de nationaliteit van een land uit de EER, Suriname of Zwitserland (indien toelaatbaar) geldt geen hoger tarief.
Voor de volledige informatie over de hoogte van het collegegeld zie deze pagina.
Studiekosten
Kosten van boeken en andere leermiddelen bedragen tussen de €200 en €300. Vanuit het ICLON wordt geen stagevergoeding aangeboden. Veel scholen hebben wel een regeling om een stagevergoeding aan te bieden; neem voor informatie hierover contact op met je school. Eventuele reiskosten naar een praktijkplaats zijn voor eigen rekening. Mogelijk kom je in aanmerking voor een (reiskosten)vergoeding vanuit DUO; zie de informatie bij Financiële ondersteuning en regelingen hieronder.
Scholen kunnen een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) vragen. Deze kun je bij de gemeente waar je staat ingeschreven krijgen. De kosten hiervoor verschillen per gemeente.
Financiële ondersteuning en regelingen
Er zijn diverse financiële ondersteuningsregelingen specifiek voor studenten die van plan zijn om leraar in het voortgezet onderwijs te worden. Voorbeelden hiervan zijn: een jaar extra studiefinanciering, een tegemoetkoming in de studiekosten voor deeltijdstudenten en een lerarenbeurs. Of je in aanmerking komt voor een financiële tegemoetkoming, hangt af van jouw persoonlijke situatie en het opleidingstraject dat je gaat doen.
Informatie over tegemoetkoming en subsidies voor leraren staat vermeld op de website van DUO. Wij zouden je willen adviseren deze informatie goed door te lezen om te kijken wat op jou van toepassing is. Vul ook de regelingenhulp leraren in om snel een indicatie te krijgen van de regelingen die mogelijk op jou van toepassing zijn. Op de website Onderwijsloket vind je een beknopt overzicht van subsidies, tegemoetkomingen en regelingen voor leraren.
Het is in bepaalde gevallen ook mogelijk om de lerarenopleiding te volgen naast een ww-uitkering. De Universiteit Leiden heeft hiertoe een raamovereenkomst afgesloten met het UWV. Voor meer informatie kun je terecht op de website van het UWV of bij je UWV-adviseur.
Ieder voor- en najaar organiseert het ICLON voorlichtingsbijeenkomsten over onder andere de lerarenopleiding en het World Teachers Programme. Tijdens de presentaties krijg je informatie over de opleiding en is er gelegenheid tot het stellen van individuele vragen.
Wil je onderzoeken of een loopbaan als docent bij jou past? Lees dan de informatie op de website Leraar worden iets voor jou? en neem deel aan het schooloriëntatietraject om één of een aantal dagdelen mee te lopen op een school voor voortgezet onderwijs.
Master Open Dagen
Tijdens de Master Open Dagen kun je proefcolleges volgen en in gesprek gaan met huidige studenten, docenten en de studieadviseur. Bezoek de voorlichtingsbijeenkomst van de lerarenopleiding op de faculteit Wiskunde en natuurwetenschappen of Geesteswetenschappen.
Plan een online afspraak in met de studievoorlichter van 15 of 30 minuten.
Tijdens de schoolvakanties Regio Midden is er geen telefonisch spreekuur en kan het langer duren voordat je een reactie op je e-mail ontvangt.
Studieadviseur
Ben je zittende student en heb je studiegerelateerde vragen? Bij bijvoorbeeld studievertraging of persoonlijke omstandigheden is in principe je supervisor het eerste aanspreekpunt. Je kunt daarnaast altijd contact opnemen met de studieadviseur Toke Egberts.