Rick Honings is a scaliger professor at the Leiden University Centre for the Arts in Society.

More information about Rick Honings

Fields of Interest

• Literary History 

• Colonial literature 

• Dutch East Indies 

• Travel writing 

• Postcolonialism 

Research

My PhD thesis (2011) analyses the literary life in Leiden between 1760 and 1860, the functioning of literary institutions, the role of literature in society, and the origin of literary autonomy and modern authorship. Since then, ‘authorship’ and its history became one of my main topics. In my biography of the poet Willem Bilderdijk (De gefnuikte arend, 2013, with Peter van Zonneveld) and during my NWO Veni-project The Poet as Pop Star. Literary Celebrity in the Netherlands 1780-1900 I analyzed the changing position of Dutch poets in the 19th century. It was in this period that authors became literary celebrities, aware of their self-fashioning and audience. Currently, my focus is on (post)colonial literature about the Dutch East Indies. In 2021, I co-edited De postkoloniale spiegel. De Nederlands-Indische letteren herlezen (with Coen van ’t Veer and Jacqueline Bel). At the moment, I work with a team on the NWO Vidi-project Voicing the Colony. Travelers in the Dutch East Indies, 1800-1945.  

Curriculum Vitae

Key Publications

Monographs

Rick Honings, Star Authors in the Age of Romanticism. Literary Celebrity in the Netherlands. Leiden: Leiden University Press, 2018. IBSN: 9789087283087. 288 blz.

Although there has always been a fascination for famous people, the invention of modern celebrity culture goes back to the nineteenth century. During Romanticism the position of the author changed, but also that of the public with the phenomenon of the fan and associated fandom coming into existence. In Star Authors in the Age of Romanticism Dutch literary celebrity culture is analysed and embedded in the international discourse on this subject. Internationally, scholarly attention has over the last years been given to literary celebrity. This book supplies the Dutch dynamic to the international discourse on the development of literary celebrity by focusing on five famous Dutch authors from the nineteenth century: Willem Bilderdijk, Hendrik Tollens, Nicolaas Beets, François HaverSchmidt (alias Piet Paaltjens) and Eduard Douwes Dekker (better known as Multatuli).

Rick Honings, Majoor van het Menselijk Leed. Leven, werk en imago van Herman Brusselmans. Amsterdam: Prometheus, 2017. ISBN 9789044630268. 384 blz.

‘Hij wordt zowel verguisd als verafgood. Hij is een zeer belangrijk schrijver.’ Dat staat te lezen op de achterzijde van de boeken van de langharige veelschrijver Herman Brusselmans. Het tekstje mag dan met de hem kenmerkende bravoure zijn geschreven, wat er staat klopt: je houdt van hem of je verafschuwt hem, een tussenweg is er niet. Maar hoe er ook over hem gedacht wordt, Brusselmans is een beroemdheid. Er is niemand die hem niet kent: als schrijver van ruim zeventig boeken, televisiepersoonlijkheid en ‘Beste Beffer van België’. Op 9 oktober 2017 wordt de Mooie Jonge Oppergod zestig jaar. En in 2017 is het ook dertig jaar geleden dat hij besloot om professioneel auteur te worden. Ter gelegenheid van dit dubbele kroonjaar verschijnt Majoor van het Menselijk Leed, een  studie over leven, werk en imago van Herman Brusselmans. Rick Honings voerde hiervoor diverse gesprekken met de schrijver en met personen uit zijn omgeving. Zo rijst er een beeld op van een complexe persoonlijkheid, een veelzijdig en onvermoeibaar schrijver, en een literair fenomeen.

Rick Honings, De dichter als idool. Literaire roem in de negentiende eeuw. Amsterdam: Bert Bakker, 2016. ISBN 9789035144316. 512 blz.

Beroemdheden zijn van alle tijden, maar in de vroege negentiende eeuw kreeg het verschijnsel 'roem' een nieuwe impuls. Dankzij de Romantiek rijpte het idee dat de ware kunstenaar, verheven boven 'gewone' mensen, zich in maatschappelijk en cultureel opzicht diende te onderscheiden, met een bijzondere levensstijl en een excentriek imago. Dichters werden toen ook bejegend als unieke figuren. Goethe in Duitsland en Byron in Engeland groeiden bijvoorbeeld uit tot echte celebrities, met een schare fans. Ook in Nederland ontstond in die tijd een fascinatie voor beroemde auteurs. Hun bewonderaars gingen op jacht naar handtekeningen, verzochten om een haarlok, stuurden fanmail, imiteerden de stijl van hun idool of ondernamen een bedevaart om hem te ontmoeten. De dichter als idool analyseert de imago's van zeven beroemde auteurs (zoals Hendrik Tollens, Nicolaas Beets, Piet Paaltjens en Multatuli), en laat ook zien hoe de literaire fan zich manifesteerde. Het boek biedt daarmee een eerste overzicht van de Nederlandse geschiedenis van literaire roem in de negentiende eeuw.

Rick Honings en Peter van Zonneveld, De gefnuikte arend. Het leven van Willem Bilderdijk. Amsterdam: Bert Bakker, 2013 [tweede druk 2016]

Willem Bilderdijk is een van de merkwaardigste mannen die ooit in ons vaderland hebben rondgelopen. Een omstreden figuur, wiens grillige levensloop bepaald werd door politieke twisten, ballingschap, miskenning, ziekte, armoede, kindersterfte en doodsverlangen, maar ook door de liefde en de waardering van een kleine schare toegewijde leerlingen. Een aartsconservatieve romanticus in woelige tijden, gefnuikt in zijn ambitie om zijn talenten volledig te ontplooien. Zijn strijd tegen de geest der eeuw bezorgde hem vele vijanden en weinig vrienden. Over één ding waren allen het echter eens: hij was een virtuoos dichter. Zijn kommervolle bestaan wordt weerspiegeld in zijn vele verzen; hij bezong alles wat los en vast zat, zelfs najaarsvliegjes en het koken van eieren inspireerden hem. Dit rijk geïllustreerde boek vertelt het verhaal van zijn leven, op grond van zijn poëzie, brieven en andere documenten. Uit getuigenissen van hemzelf en anderen rijst in De gefnuikte arend een beeld op van een veelzijdige figuur, een melancholieke hypochonder met een enorme werkkracht, die onder invloed van opium nachtenlang in verzen sprak.

Geleerdheids zetel, Hollands roem! Het literaire leven in Leiden, 1760-1860. Leiden: Primavera Pers, 2011. 497 blz. ISBN: 9789059971141. [Dissertatie]

‘Geleerdheids zetel, Hollands roem!’ Zo noemde Willem Bilderdijk de Sleutelstad in zijn gedicht ‘Afscheid aan Leyden’ uit 1827. Het was een treffende typering. Leiden was tussen 1760 en 1860 een broedplaats van culturele activiteiten. Als literair centrum wist het nationaal de aandacht te trekken. Na de culturele bloeiperiode van de late zestiende en vroege zeventiende eeuw was de stad een minder prominente plaats gaan innemen, maar in de tweede helft van de achttiende eeuw vond er een heropleving plaats. Dat was mede te danken aan de oprichting van twee genootschappen: de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde en Kunst wordt door arbeid verkreegen. Tot in de tweede helft van de negentiende eeuw nam Leiden opnieuw een sleutelpositie in.
Naast Bilderdijk woonden en werkten in de stad ook andere bekende auteurs, zoals Nicolaas Beets (Hildebrand), Johannes Kneppelhout (Klikspaan) en François HaverSchmidt (Piet Paaltjens). Bovendien was er een breed scala aan dichtgenootschappen, leesgezelschappen en leesbibliotheken. Ook de Schouwburg, de vele boekverkopers en de tijdschriften droegen bij aan dit literaire klimaat.
In deze roerige tijd vervulde de literatuur een sociale functie. Dit boek laat zien hoezeer de letterkunde verweven was met historische gebeurtenissen zoals de strijd tussen patriotten en prinsgezinden, de buskruitramp, de Belgische Opstand en de revolutie van 1848, en het zoeken naar nationale eenheid en identiteit. Tegelijkertijd schetst het boek een levendig beeld van het literaire leven in een Hollandse provinciestad.

Co-edited volumes

Rick Honings, Gijsbert Rutten & Ton van Kalmthout (eds.), Language, Literature and the Construction of a Dutch National Identity (1780-1830). Amsterdam: Amsterdam University Press, 2018. ISBN: 9789089648273. 315 blz.

In exploring the birth of a Dutch identity between 1780 and 1830, this book integrates nationalism studies with literary and linguistic history by highlighting scholarly study of the Dutch language as a factor in the creation of the national identity. These early scholars promoted the Dutch language during a time of political upheaval, when citizens needed something to feel proud of. This book examines the impact individual agents had on a crucial stage in the Dutch nation-building process.

Rick Honings, Olga van Marion & Tim Vergeer (red.), Van Constantijntje tot Tonio. Het dode kind in de Nederlandse literatuur. Hilversum: Verloren, 2018. ISBN: 9789087047238. 269 blz.

Al in de vroegmoderne tijd wist Joost van den Vondel zijn publiek diep te raken met het gedicht over zijn overleden zoontje Constantijntje. Ook in de negentiende eeuw uitten vele dichters het verdriet om hun gestorven kinderen in hun werk, zoals Willem Bilderdijk, Hendrik Tollens en François HaverSchmidt. Recentelijk is er een ware hausse aan ‘dodekindliteratuur’. Denk maar eens aan Schaduwkind van P.F. Thomése, Contrapunt van Anna Enquist en Tonio van A.F.Th. van der Heijden. Ook in de jeugdliteratuur komt het thema voor. Deze bundel sluit aan bij de huidige internationale belangstelling voor representations of childhood death in kunst en literatuur. Er wordt ingegaan op de achtergrond van deze literatuur en het effect ervan op lezers. Als geheel biedt deze bundel een overzicht van hoe het dode kind in de loop der tijd is gerepresenteerd in de Nederlandse literatuur, vanaf de middeleeuwen tot nu.

Rick Honings, Jacqueline Bel & Jaap Grave (red.), Multatuli nu. Nieuwe perspectieven op Eduard Douwes Dekker en zijn werk. Hilversum: Verloren, 2018  ISBN: 9789087047092. 199 blz.

In 2017 was het honderddertig jaar geleden dat Eduard Douwes Dekker overleed. Maar wat betekent Multatuli voor de huidige  tijd? Het laatste deel van zijn Volledige werken is meer dan twintig jaar geleden verschenen en de bekroonde biografie van Dik van der Meulen stamt alweer uit 2002. Toch is het onderzoek naar zijn leven en werk nog altijd in ontwikkeling. Binnen de muren van de neerlandistiek is er aandacht voor hoog en laag, voor centrum en periferie, voor context en literaire theorie. Het is belangrijk dat er telkens vanuit andere invalshoeken en perspectieven naar klassieke auteurs gekeken wordt. Deze bundel is daar een voorbeeld van. Elf wetenschappers, uit Nederland, maar ook uit Duitsland, Engeland en Vlaanderen, laten hun licht schijnen op een nieuw of nog onvoldoende onderzocht perspectief op deze auteur. Zo kunnen oude en nieuwe lezers kennismaken met een kersverse Multatuli.

Gaston Franssen & Rick Honings (eds.), Idolizing Authorship. Literary Celebrity and the Construction of Identity, 1800 to the Present. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2017. ISBN 9789089649638. 282 blz.

Though these days, our celebrity culture tends to revolve around movie stars and pop musicians, there have been plenty of celebrity authors over the years and around the world. This volume brings together a number of contributors to look at how and why certain writers — including Proust, Goethe, Pound, and Murakami — have attained celebrity throughout history. How were their images as celebrities constructed by themselves and in complicity with their fans? And how did that process and its effects differ from country to country and era to era?

Gaston Franssen & Rick Honings (eds.), Celebrity Authorship and Afterlives in English and American Literature. London: Palgrave Macmillan, 2016. ISBN 9781137558671. 248 blz.

This book maps the history of literary celebrity from the early nineteenth century to the present, paying special attention to the authors’ crafting of their writerly self as well as the afterlife of their public image. Case studies are John Keats, Edgar Allan Poe, Eliza Cook, Herman Melville, Oscar Wilde, Gertrude Stein, J.D. Salinger and Zadie Smith. Literary celebrity is part and parcel of modern literary culture, yet it continues to raise intriguing questions about the nature of authorship, writerly fame and the tension between authorial self-fashioning and public appropriation. This volume provides unique insights into the phenomenon.

Jaap Grave, Rick Honings & Bettina Noak (eds.), Illness and Literature in the Low Countries. From the Middle Ages until the 21th Century. Göttingen: V&R Unipress, 2016.

From as early as classical antiquity there has been an interplay between literature and medicine. The first book of Homer’s Ilias recounts the plague that swept the camp of the Achaeans. While this instance concerns a full-length book, it is the aphorism that is of greater importance as a literary technique for the dissemination of medical knowledge. In addition, the subject of illness and its impact on mankind was explored by great numbers of poetic scholars and scholarly poets. This collection offers fourteen articles which all highlight the relation between disease and literature. It entails a first-ever overview of Dutch-language research in this field, whereby the literary and cultural functions of medical knowledge and the poetics of medical and literary writing are in the focus.

Rick Honings & Peter Zonneveld (red.),  Een tint van het Indische Oosten: reizen in Insulinde 1800-1950. Hilversum: Verloren, 2015. ISBN 9789087045227. 304 blz.

Een tint van het Indische Oosten gaat over reizen in Insulinde. Zo’n boek was er nog niet. In de negentiende eeuw kreeg men meer belangstelling voor de binnenlanden van de kolonie. Onder invloed van de Verlichting wilde men vooral kennis vergaren over landen en volken. Door de Romantiek idealiseerde men de ‘edele wilde’, onaangetast door de westerse beschaving. Dat leidde tot ontdekkingsreizen, die een volkenkundig, botanisch, zoölogisch of geologisch karakter hadden. Door de toegenomen Europeanisering kwamen daar toeristische reizen bij, vooral in de twintigste eeuw. In deze bundel worden drieëntwintig reizigers uit de periode 1800-1950 besproken. Wat vonden zij van natuur en landschap, van de inheemse bevolking? In hoeverre keken ze met westerse ogen? Wat zagen ze dan? Binnen het koloniale discours waarin zij opereerden, traden allerlei nuances op, die een rijk geschakeerd beeld opleveren. Dat is de belangrijkste conclusie van deze verrassende bundel.

Rick Honings, Lotte Jensen & Olga van Marion (red.), Schokkende boeken! Hilversum: Verloren, 2014. 333 blz. ISBN 9789087044572. 

Schokkende boeken zijn van alle tijden. Of ze nu pornografisch, bizar, racistisch, staatsgevaarlijk of godslasterlijk werden genoemd – in de loop der eeuwen hebben heel wat boeken voor beroering gezorgd in het literaire, politieke en maatschappelijke leven. Reynaert en zijn homoseksuele neigingen zorgden al voor ophef in de middeleeuwen. Dat gold eveneens voor staatsgevaarlijk drama uit de zeventiende eeuw en godslasterlijke gedichten uit de achttiende eeuw. Ook in de negentiende en twintigste eeuw verschenen tal van politiek incorrecte, xenofobe, pornografische en in andere opzichten extreme werken. Schokkende boeken! biedt een overzicht van werken uit de Nederlandse literatuur die in hun tijd als schokkend werden ervaren, en dat nog altijd zijn. Volgens drie thema’s worden deze besproken: het lichaam, de geest en de vorm. Zo ontstaat een eerste overzicht door de tijd heen, vanaf de middeleeuwen tot nu.

Rick Honings & Olf Praamstra (red.), Ellendige levens. Nederlandse schrijvers in de negentiende eeuw. Hilversum: Verloren,2013. 286 blz. ISBN 9789087043742.

Lang is de negentiende eeuw afgeschilderd als een gezapig tijdperk met brave dominees die in de literatuur de toon aangaven. Maar achter de façade van huiselijk geluk ging een wereld van leed schuil. Hoe treurig zijn de levens van zelfmoordenaars als Boniface en HaverSchmidt, hoe door leed geteisterd die van jonggestorven schrijvers als Drost, Van der Hoop jr. en De Génestet, hoe moeizaam slepen auteurs als Haafner, Helmers, Multatuli, Busken Huet en Emants zich door het aardse tranendal, terwijl weer anderen als Post, Potgieter en Kloos hun leven lang worden achtervolgd door een ongelukkig jeugd. Aan ellende is er in de hier bijeengebrachte levens geen gebrek.

Suzanne Fagel, Eep Francken & Rick Honings (red.), Strijd! Polemiek en conflict in de Nederlandse letteren. Leiden: Leiden University Press, 2012. 240 blz. ISBN 9789087281687.

Niets menselijks is de schrijver vreemd. Hij ergert zich aan zijn collega, aan de criticus die zijn boek afkraakt of aan de corrupte staat van de mensheid zelve. Dan grijpt hij naar het beste wapen dat hij heeft: de pen. Deze bundel bevat zesentwintig korte beschouwingen over verschijningsvormen van strijd en conflict in de Nederlandse letteren. Vanaf de vroegste polemiek in het Nederlands in de middeleeuwen, dwars door de geschiedenis, tot en met de vete tussen Herman Brusselmans en Arnon Grunberg in de eenentwintigste eeuw. Maar ook de literatuur zelf komt aan bod. In drie gedichten en een verhaal, speciaal voor deze bundel geschreven, leveren Maria van Daalen, Willem Jan Otten, Anton Korteweg en Oek de Jong hun visie op het thema 'strijd'. Dit boek verscheen ter gelegenheid van het afscheid van Jaap Goedegebuure als hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde aan de Universiteit Leiden.

Joost van Driel & Rick Honings (red.), Pornografie in de Nederlandse literatuur. Amsterdam: Nijgh & Van Ditmar, 2012. 288 blz. ISBN 9789038895307.

Pornografie is een van de meest populaire, maar tegelijkertijd minst bestudeerde genres in de literatuur. Lange tijd hebben pornografische en erotische teksten in de taboesfeer verkeerd. Veel teksten zijn vernietigd of onbekend gebleven. Voor de literatuur- en cultuurgeschiedenis bieden zij echter een schat aan informatie.
In Pornografie in de Nederlandse literatuur buigen hedendaagse letterkundigen en schrijvers zich over de pornografische traditie in Nederland en Vlaanderen. Zij gaan in op de literaire functie van pornografie, maar ook op haar filosofische en sociologische achtergrond. Zo verhaalt Herman Pleij over de noodzaak van vuilschrijverij in de middeleeuwen, vertelt Marita Mathijsen over ‘De bruiloft van Jacob Stootgraag’ uit de negentiende eeuw, beschrijft Ton Anbeek de functie van erotiek bij Wolkers en Reve en onderzoekt Marja Pruis de porno-uitdaging van hedendaagse schrijvers, van Oek de Jong tot Heleen van Royen. Arnon Grunberg tenslotte gaat op zoek naar ‘de mens achter de vunzigheid’.
Pornografie in de Nederlandse literatuur biedt het eerste historische overzicht van wat misschien wel het meest subversieve genre uit de Nederlandse literatuur is geweest.

Rick Honings & Olga van Marion (red.), Vrouw van het Vaderland. Jacoba van Beieren in literatuur en kunst. Haarlem: Kastelenstichting Holland en Zeeland, 2011. ISBN: 9789461691927.

Het turbulente leven van de middeleeuwse gravin Jacoba van Beieren (1401-1436) spreekt al eeuwenlang tot de verbeelding. We bewaren haar portretten, haar boog en zelfs haar vlecht. Die laatste mag misschien niet authentiek zijn, maar blijft onderzoekers en andere belangstellenden tot op heden wel fascineren. Ook vele schrijvers en kunstenaars hebben zich in de afgelopen eeuwen laten inspireren door het leven van deze tragische gravin. In dit boek staat de beeldvorming rondom Jacoba van Beieren centraal, in literatuur en kunst, vanaf de middeleeuwen tot de eenentwintigste eeuw. Diverse onderzoekers gaan in op het beeld van Jacoba in verschillende perioden, zoals Antheun Janse, Lotte Jensen en Jaap Goedegebuure.

Other books

Frans Kellendonk, Verzameld werk. Twee delen in een cassette. Bezorgd door Jaap Goedegebuure en Rick Honings. Amsterdam: Querido, 2015.

Frans Kellendonk overleed in 1990 op negenendertigjarige leeftijd. Hij was schrijver, anglist en vertaler. Daarnaast was hij jarenlang redacteur en medewerker van  De Revisor. Voor  Bouwval ontving hij de Anton Wachterprijs, voor Mystiek lichaam de Bordewijkprijs. Kellendonks werk wordt alom gerekend tot het beste dat in het moderne Nederlands is geschreven. Een kwarteeuw na zijn overlijden staat zijn schrijverschap nog altijd volop in de belangstelling, getuige onder meer de publicatie van  De brieven, waarin voor het eerst de persoonlijke correspondentie van Kellendonk te lezen is. En met het Verzameld werk, bezorgd door Jaap Goedegebuure en Rick Honings. Het eerste deel van het Verzameld werk omvat Kellendonks romans, van zijn debuut  Bouwval tot aan zijn laatste roman,  Mystiek lichaam, en zijn verhalen. In het tweede deel zijn essays, kritieken, reisverhalen en een ruime keuze uit de ongebundelde artikelen, aangevuld met een bibliografie, een biografische schets en enkele interviews.

Rick Honings & Jaap Goedegebuure, Mystiek lichaam van Frans Kellendonk [Luisterboek]. Voorgelezen door Ilja Leonard Pfeijffer. Amsterdam: Rubinstein, 2015. ISBN 9789047617952. 45 blz.

Frans Kellendonks roman Mystiek lichaam (1986) geldt als een hoogtepunt in onze naoorlogse literatuur. Het boek schittert door zijn spitse, ironische stijl en biedt een pittige mix van komedie, satire en maatschappijkritiek. In een tijd dat het CDA zich sterk maakte voor het gezin als ‘hoeksteen van de samenleving’, liet Kellendonk zien wat er aan het einde van de twintigste eeuw nog van dat ideaal rest: vader Gijselhart is een gevoelloze en treiterzieke vrek, dochter Magda alias ‘Prul’ een Bewust Ongehuwde Moeder zonder veel verantwoordelijkheidszin en zoon Leendert een seropositieve homoseksueel en charlataneske kunsthandelaar. Treffend genoeg ontbreekt moeder Gijselhart in dit gebroken geheel. Kellendonk geeft zijn zedenschets de inbedding van de christelijke leer waarin het huwelijksverbond wordt gezien als de aardse afspiegeling van de spirituele band tussen Christus en zijn kerk. Van dit ‘mystieke lichaam’, ooit beschouwd als het onwrikbare fundament van sociale cohesie en gemeenschapszin, resteert in het postmoderne tijdperk nog slechts een ruïne.

Mystiek lichaam wordt voorgelezen door schrijver en dichter Ilja Leonard Pfeijffer. De begeleidende tekst is geschreven door de Leidse neerlandici Rick Honings en Jaap Goedegebuure. Zij gaan onder meer in op Kellendonks kanttekeningen bij de multiculturele samenleving waarmee hij anticipeerde op een discussie die vijftien jaar later werd aangezwengeld door Pim Fortuyn, op de beschuldigingen van sommige critici dat de roman antisemitische, vrouwonvriendelijke en homofobe tendensen vertoonde en op de talloze verwijzingen naar twintig eeuwen cultureel en religieus erfgoed.

Rick Honings & Peter van Zonneveld, Hildebrand, Camera Obscura. Tekst in Context 12. Amsterdam University Press, 2014. ISBN 9789053566169.103 blz.

De Camera Obscura is niet alleen een héél bekend maar ook een heel leuk boek uit de negentiende eeuw. Met geamuseerde, soms spottende blik bekijkt de student Hildebrand de wereld om hem heen. Hij lacht om de burgerlijke samenleving met haar vaste gewoonten, haar sterke sociale controle en haar isolement. Het was de tijd dat de stadspoorten ’s avonds nog dichtgingen, en men alleen kon reizen met de trekschuit of de diligence. De omgang tussen jongens en meisjes was strak geregeld. Iedereen moest zijn plaats weten en wee je gebeente als je daarvan probeerde af te wijken.

De belangrijkste verhalen uit deze gevarieerde bundel ‘De Familie Stastok’ en ‘De Familie Kegge’, worden in dit nieuwste deeltje in de Tekst in Context-reeks beknopt weergegeven en nader toegelicht. Daarbij komen niet alleen de economie, het onderwijs, de armenzorg en de standenmaatschappij aan bod, maar ook de mode, ontspanning en vermaak en het studentenleven. Zo ontstaat een beeld van een samenleving die, ondanks alle verschillen, toch verrassend veel met de onze gemeen heeft.

De reeks Tekst in Context, onder redactie van Hubert Slings, brengt historische literatuur voor het voortgezet onderwijs volgens de actuele didactische eisen. De delen bevatten de bewerkte historische tekst, zijn uitbundig geïllustreerd en geven veel informatie over de historisch-sociologische context. De serie is enthousiast onthaald door docenten en leerlingen op scholen voor havo en vwo.

Rick Honings, Het onbedwingbare hart. Een keuze uit het werk van de Leidse dichter Johannes le Francq van Berkhey (1729-1812). Zouterwoude: Uitgeverij Astraea, 2012. 210 blz (rijk geïllustreerd, in kleur). ISBN 9789075179316.

De schrijver Johannes le Francq van Berkhey (1729-1812) was wereldberoemd in Leiden. Als hij zijn gedichten voordroeg, konden velen de ogen niet droog houden. Maar lang niet iedereen kreeg er zijn handen voor op elkaar.
De persoon van Berkhey was namelijk niet onomstreden. Er was in de tweede helft van de achttiende eeuw geen Leidenaar die zo werd geplaagd, gesard en gedemoniseerd. In zijn grote oeuvre echter zijn schitterende gedichten te vinden, die nog altijd voor veel leesplezier zorgen. Ook in 2012, tweehonderd jaar na het overlijden van de excentrieke Leidse dichter.
Berkhey schreef vooral gelegenheidspoëzie. De geboorte of het overlijden van een kind, een huwelijk, de actuele politieke gebeurtenissen of de ontploffing van het kruitschip in Leiden: hij greep elke gelegenheid aan om zijn gedachten en gevoelens in versvorm te vatten. Berkhey was boven alles ook vaderlander. Hij geldt in de Nederlandse literatuurgeschiedenis als een van de meest hartstochtelijke verdedigers van het Huis van Oranje. Zijn politiek activisme maakte van hem in de jaren tachtig van de achttiende eeuw een prinsgezinde cultfiguur, maar bracht hem ook in grote moeilijkheden.
Deze rijk geïllustreerde bloemlezing, samengesteld door Rick Honings, doet recht aan Berkheys veelzijdigheid. Aan de hand van zes plaatsen van herinnering wordt de lezer gevoerd langs locaties uit het leven van deze Leidse dichter.

‘Ô bloem der steden’. Bilderdijk en Leiden. Catalogus bij de tentoonstelling ter herdenking van Bilderdijks tweehonderdvijftigste geboortejaar op 7 september 2006. Leiden: Universiteitsbibliotheek Leiden, 2006. ISSN 09219293, deel 73.

Op 7 september 2006 was het 250 jaar geleden dat Willem Bilderdijk (1756-1831) werd geboren. Ofschoon deze blijde gebeurtenis plaatsvond aan de Westermarkt te Amsterdam, is het niet zonder reden dat Bilderdijks geboortedag wordt herdacht in Leiden. Hier werd hij voor het eerst als dichter gewaardeerd, hier bracht hij een gelukkige studententijd door, en hier vond hij op oudere leeftijd een kleine schare toegewijde leerlingen. Toen hij na een jarenlange ballingschap terugkeerde in het vaderland, ging hij in Leiden wonen. Als dichter, schrijver en geleerde heeft Willem Bilderdijk, meer dan wie ook, een stempel op zijn tijd gedrukt. Zijn kwaliteiten als poëet hebben nooit ter discussie gestaan, maar zijn scherpe kritiek op van alles en nog wat riep veel weerstanden op. Dat heeft echter ook stimulerend gewerkt. In zijn verzet tegen de geest der eeuw werd deze conservatieve romanticus een factor van betekenis. Wie zich bezighoudt met de negentiende eeuw, kan niet om Bilderdijk heen. Dit boek is verschenen als catalogus bij de gelijknamige tentoonstelling.

François HaverSchmidt, Met de vrienden op reis in Zwitserland in 1881. Uitgegeven, ingeleid en toegelicht door Rick Honings. Leiden: Stichting Neerlandistiek Leiden, 2006.

Deze editie van een onbekend reisverhaal van François HaverSchmidt, beter bekend als Piet Paaltjens, laat een heel andere kant van de schrijver zien. HaverSchmidt wordt gezien als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de Romantiek in de Nederlandse literatuur. De van nature zwaarmoedige schrijver pleegde in 1894 zelfmoord. In het verslag dat hij in augustus 1881 maakte over zijn reis naar Zwitserland, is hij echter opgewekt van toon en wordt hij overweldigd door de natuur. Het reisverslag las hij voor bij de Vereniging Paulus in Schiedam. Zijn verhaal staat in een duidelijke traditie van romantische reisliteratuur in de negentiende eeuw.

Articles (selection)

1. ‘Bescheidenheid en Bilderdijkiaans bewustzijn’. De paradox van Hendrik Tollens’ self-fashioning’, in: De Negentiende Eeuw 40 (2016), 215-233.
2. ‘Nieuwe perspectieven op Hendrik Tollens’, in: De Negentiende Eeuw 40 (2016), 145-152 (with Lotte Jensen).
3. ‘A Poor, Inspired and Melancholy Poet. Willem Bilderdijk: a Calvinist Celebrity’, in: The Low Countries 23 (2015), 252-263.
4.  ‘De roem van het “Rijntje”. Literaire celebrity culture rond Elias Annes Borger’, in: De Negentiende Eeuw 38 (2014), 269-293.
5.  ‘“Mijn Heer, ben jy die groote Poëet!” Literair toerisme in de vroege negentiende eeuw’, in: Spiegel der Letteren 56 (2014), 279-307.
6. ‘Literaire fancultuur in Nederland. Bij wijze van inleiding’, in: Spiegel der Letteren 56 (2014), 243-247 (with Gaston Franssen).
7. ‘Voer voor psychiaters. Willem Bilderdijk als patiënt’, in: Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde 130 (2014), 181-203 (with Steven Honings).
8. ‘De mythe van de dichter. Willem Bilderdijks beroemdheidscultus’, in: Nederlandse Letterkunde 19 (2014), 1-32.
9. ‘Fact or Fiction. Literary representations of Jacqueline of Bavaria 1600-1850’, in: Publication du Centre Européen d'études Bourguignonnes (XIVe-XVIe s.) 54 (2014), 161-178 (with Lotte Jensen & Olga van Marion).
10. ‘Een vrolijk tuchtigende schoolmeester. Studentensatire in de tweede helft van de achttiende eeuw’, in: De Achttiende Eeuw 45 (2013), 162-185.
11. ‘Genezen, uit ingeschapen neiging geboren. Boerhaave en het geniebegrip in de negentiende eeuw’, in: Spiegel der Letteren 54 (2012), 491-508.
12. ‘Een ruwe diamant, maar van het eerste water’. Het Vondel-beeld in de vroege negentiende eeuw’, in: De Zeventiende Eeuw 28 (2012), 176-195.
13. ‘Dutch Institutional Reading Culture in the Early Nineteenth Century. An Exploration and a Comparison’, in: Journal of Dutch Literature 3 (2012), 21-46 (with Arnold Lubbers).
14. ‘The Melodramatic Era. Theatre in Leiden in the First Half of the Nineteenth Century’, in: Neerlandica Wratislaviensia 20 (2012), 93-112.
15. ‘Een student bij de grijze heren. Nicolaas Beets en de Hollandsche Maatschappij van Fraaije Kunsten en Wetenschappen’, in: De Negentiende Eeuw 35 (2011), 154-168.
16. ‘Een zoet vergif voor verstand en hart. De ontwikkeling van de leescultuur in Leiden, 1760-1860’, in: Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde 127 (2011), 263-289.
17. ‘Een nieuwe grondwet, een nieuw geluid. De Maatschappij, Siegenbeek en de revolutie van 1848’, in: Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden 2009-2010. Leiden 2011, 82-94.
18.  ‘“Toongeefster van den goeden smaak”. De Hollandsche Maatschappij van Fraaije Kunsten en Wetenschappen, 1813-1833’, in: Nederlandse Letterkunde 15 (2010), 103-125.
19. ‘De verstoring van de Muzen. De Belgische Opstand en het literaire leven’, in: Spiegel der Letteren 52 (2010), 307-336.
20. ‘De droom van Hendrik van Wijn. Een interdisciplinaire benadering van de genootschappelijke praktijk’, in: Voortgang. Jaarboek voor de Neerlandistiek 28 (2010), 135-162 (with Gijsbert Rutten).

Publications

Activities