Dissertation

The Manichaeans of Kellis: Religion, Community, and Everyday Life

Mattias Brand defended his thesis on 10 April 2019

Author: Mattias Brand
Date: 10 April 2019
Links: Leiden Repository

The Manichaeans of Kellis: Religion, Community, and Everyday Life” is het eerste boek over het dagelijks leven van een manichese gemeenschap in het Romeinse rijk. Tot voorkort kenden we deze religie vooral als een kosmologisch en theologisch systeem. Nieuwe bronnen uit de Egyptische woestijn laten een heel ander beeld zien van de rol die het Manicheïsme speelde in het leven van gewone individuen en families in een vierde-eeuws dorpje (het antieke Kellis, deel van de Dakhleh Oase). Dankzij persoonlijke brieven op papyrus, veelal gevonden direct naast liturgische documenten met manichese gebeden en psalmen, krijgen we een inkijkje in alledaagse interacties, als wel in de meer expliciet religieuze situaties waarin de auteurs zich bevonden. Deze studie laat zien dat, tegen voorgaande reconstructies in, er weinig reden is om deze groepering weg te zetten als een sociaal en cultureel geïsoleerde “sekte”. Expliciet manichese situaties lijken maar af en toe voor te komen, terwijl veel interacties vooral gebaseerd waren op andere sociale identificaties. Dit is een belangrijke correctie op een te religieuze duiding van de Manicheeërs, en de hele late oudheid. De papyri laten aan de ene kant zien hoe sporadisch grote theologische verschillen een rol speelden in het dagelijks leven, terwijl we aan de andere kant ontdekken dat religie niet onbelangrijk was. Met een gedetailleerde analyse van een dorp draagt deze studie bij aan een genuanceerd beeld van de transformatie van religie in de late oudheid.

Financiering

Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).

Promotoren

prof. dr. A.F. de Jong
prof. dr. J. van der Vliet