Strafrecht & Criminologie

Leren achter Tralies

In dit unieke uitwisselingsinitiatief volgen studenten van de Faculteit Rechtsgeleerdheid samen met gedetineerde personen een vak, binnen de muren van de gevangenis.

Twee invloedrijke instituten inzake sociale realiteit - de universiteit en het gevangeniswezen - bundelen hierin hun krachten. Doordat gedetineerde en niet-gedetineerde deelnemers kijken door elkaars bril, wordt gelijkwaardig en rechtvaardig denken gestimuleerd.

Een inclusieve academische gemeenschap is een voorwaarde om tot vooruitstrevend onderzoek en onderwijs te komen. Onze studenten ontplooien hun talenten veelal vanuit een elitaire sociale positie. Als gevolg hiervan ontwikkelen ze weinig ‘feeling’ met lager opgeleiden in de samenleving, terwijl die groep juist vaker in de criminaliteit terechtkomt.

De ‘menselijke kant’ van daders blijft vaak onderbelicht. Onbekend maakt onbemind. In dit uitwisselingsinitiatief wordt daarom verbinding tussen verschillende mensen gecreëerd en inzicht in uiteenlopende perspectieven en referentiekaders gefaciliteerd. Enerzijds wordt empowerment bij gedetineerde personen beoogd, anderzijds betere voorbereiding op toekomstige verantwoordelijkheden ten aanzien van sociale gelijkheid bij juristen en criminologen.

Transformatief ervaringsleren

In elke sociale context waarin machtsverhouding bestaat zou educatie moeten worden opgenomen waarin machthebbende - veelal hoogopgeleide - personen, vertrouwd raken met ondergeschikte - veelal sociaal kwetsbare - mensen. Dit kan ontmenselijking in onze maatschappij voorkomen. Dit kan door transformatief ervaringsleren. In het huidige volwassenonderwijs ligt het zwaartepunt op informatief leren; het toevoegen van kennis. Die kennis wordt door studenten binnen reeds gevormde referentiekaders opgeslagen en verwerkt. Volgens grondlegger Mezirow kan transformatief leren - kijken door de bril van de ander - starre referentiekaders en aannames hervormen. Hierdoor leren studenten reflectiever, inclusiever en genuanceerder denken.

De bril van de boef

Gedurende dit innovatieve Comenius Senior Project (NRO) onderzoeken studenten drie jaar lang (gedurende Ba1, Ba2 en Ba3), samen met gedetineerde personen, hun bestaande referentiekaders. We zullen met de implementatie van deze leerlijn voorzien in de hoognodige behoefte aan transformatief ervaringsonderwijs in de bacheloropleidingen Rechtsgeleerdheid en Criminologie. Studenten zullen niet alleen leren over rechtssubjecten en -systemen, maar ook leren kijken ‘door de bril van de boef’.

Impact onderwijs

Onze ambitie is om studenten in ons onderwijs niet alleen kritisch te leren denken, maar ook zelfreflectief te leren denken. In de toekomst zullen zij immers een grote maatschappelijke verantwoordelijkheid dragen als het gaat om inclusie van sociaal achtergestelde groepen en daarbij gelijkwaardigheid in rechten en plichten moeten bewaken. Gedetineerde deelnemers willen we leren te vertrouwen op hun vermogen om na hun detentie succesvol te resocialiseren in onze maatschappij.